Geef God de schuld (8)
Dit bericht is 169 keer gelezen!
Straft God de mens?
Ik ben me bewust dat deze serie wellicht een kant op gaat die je niet hebt geleerd en dus ook niet had verwacht. Te vaak wordt in mijn ogen geroepen dat we God niet de schuld mogen geven van het debacle van onze wereld. De mens, jij en ik, moeten de verantwoordelijkheid houden voor alles wat verkeerd gaat en mensen elkaar en de schepping aandoen. Als God daar verantwoordelijk voor zou zijn zouden, zo is de gedachte, vele miljoenen mensen hun geloof, hoop en zingeving verliezen. Maar naar mijn bescheiden mening is het juist niet zo. Als de mens verantwoordelijk zou zijn voor al die ellende zou er helemaal geen hoop meer zijn. God zou een (excusez le mot) zwakkeling zijn van wie je vooral niets moet verwachten. Daarom vind ik het zo belangrijk om het bijbelse pad af te wandelen en me af te vragen wat de bijbel daar nu eigenlijk van vindt. En tot op heden lees ik dat God de schuld (en dus de verantwoordelijkheid) op zich neemt.
Niet alleen de slang wordt aangesproken op het debacle van de schaamte. Sterker nog: God neemt ook de verantwoordelijkheid voor de strijd die in de wereld komt. Hij spreekt de slang aan en zegt dat Hij vijandschap gaat brengen en de positie van de slang tot het minimum gaat vernederen. Daarna spreekt hij de vrouw aan en zegt wat Hij gaat doen in haar leven. Zwangerschappen zal hij zwaar maken (niet: Worden zwaar of: Zullen zwaar zijn maar: MAAK ik zwaar) en de verhouding man-vrouw zal er van de kant van de vrouw uit één van verlangen zijn en van de kant van de man één van heersen. Tenslotte spreekt God de man aan en zegt dat Hij de akker (wereld) zal vervloeken zodat eten altijd zweten zal betekenen en de resultaten altijd dubieus zullen zijn.
Hier zou je even stil willen houden. In de meeste christelijke tradities worden de tot op heden in deze serie gebruikte woorden uit de bijbel gebruikt om te spreken van zondeval, schuld tegenover de Schepper en elkaar en de straf van God op de zonde. Nu pretendeer ik niet dat ik alles weet en ook niet dat ik alles gelezen heb, maar ik meen wel te kunnen stellen dat een mens in zo’n gedachtengang klem loopt. God, mens, schepping, goed en kwaad worden door dit schema tot een onontwarbare kluwen. Van welke kant je de kluwen ook benadert je zult steeds weer op het punt komen waarop alleen de verzuchting klinkt: Maak er alsjeblieft een einde aan. En voor de één is dat dan einde aan het geloof in (een) God, voor de ander een einde aan geloof in de capaciteiten van de mens in het algemeen of het “ik” in het bijzonder, voor een derde geloof in de herstelkracht van de schepping en voor een vierde het geloof in de zin van dit bestaan als zodanig. De christelijke weg uit deze kluwen is doorgaans geloof in genade en vergeving en vervolgens wachten op een nieuwe aarde door een goddelijk ingrijpen. Die uitweg kan vanuit de bijbel worden ondersteund door diverse teksten, maar hij verlamt de mens in ieder geval voor een deel. Wat je ook doet in de tijd, het is voor een deel zinloos. En ook het zinvolle deel zal op een dag vergaan omdat God iets geheel nieuws gaat beginnen. En dan eindigt daar de zin van en de verantwoordelijkheid voor de daden van een mens vandaag. Een weinig verlossende gedachte voor deze dag.
Maar ik geloof dat de bijbel ons op zijn minst een alternatief biedt. En die andere weg kun je al zien in de woorden waarmee de dynamiek tussen God, natuur en mens (man en vrouw) verwoord wordt op hete moment dat God zijn vloek heeft uitgesproken. Nogmaals: God spreekt dus de vloek uit en neemt daar de verantwoordelijkheid. Daar begint wat wij “ellende” noemen. Dus maak je zelf niet te groot door te zeggen dat jij of de mens het allemaal veroorzaakt en op zijn geweten heeft. Zo groot ben je niet. God had ook de boel de boel kunnen laten of er een einde aan kunnen maken. Dan hadden we deze hele blogserie niet gehad. Maar na de vloek lezen we twee dingen. 1. De mens zet de volgende stap en 2. God zet die stap met hem mee.
wordt vervolgd