De post-individualistische samenleving (65)

De onderhond (6)

Als je eenmaal vastzit in het systeem en het verzet tegen de post-individualistische samenleving (modder, wassen, zien) is geboren dan is er wellicht geen weg terug meer. De Farizeeën stellen de man opnieuw dezelfde vraag en beginnen de man uit te schelden en beschuldigen. Dat is typisch het gedrag van conserverende religieuzen. Het heeft niet veel met dienst aan God te maken maar veel meer met het veilig stellen van de eigen comfort-zone. Nu geeft de man ook niet het slimste antwoord: “Ik heb het u al gezegd, maar u hebt niet geluisterd; waarom wilt u het nog eens horen? Wilt u soms ook Zijn discipelen worden?” Hij steekt precies daar waar de pijn zit, namelijk het volgen van Jezus. Juist dat willen ze niet. Het bedreigt hun veiligheid. De man neemt in zijn antwoord iets van hun aanvallende geest over en dat is meestal geen voorteken van een goed gesprek. Ik ga hier nog niet zeggen dat het geen naastenliefde is, maar er wringt bij mij wel iets van binnen. Iets van de post-individualistische samenleving sterft volgens mij ook door de woorden van de man. Hij krijgt dan ook een heel theologisch betoog naar zijn hoofd geslingerd en raakt in discussie. Dat gaat niet helpen. Zo is het mijns inziens vaak: Als wij theologische redevoeringen nodig hebben zijn we onze naaste allang kwijt. Het eindigt dan ook met de zet van de Farizeeën die zeggen: “U bent geheel in zonden geboren, en onderwijst u ons? En zij wierpen hem uit.” Ze verwijderen hem uit de gemeenschap. Het klinkt als in de ban doen. Zo maak je een medemens monddood en is elk gesprek onmogelijk geworden. Hier zie je duidelijk het failliet van de samenleving zoals we dat dagelijks kunnen waarnemen. Je degradeert andermans mening, demoniseert hem. Discussie op grond van een geest van verzet en niet willen (toe)geven levert alleen maar scheiding tussen mensen en angstsystemen op. read more

De post-individualistische samenleving (64)

De onderhond (5)

Er kunnen redenen zijn om de eenvoudige samenleving op grond van naastenliefde niet te accepteren. Die ga ik hier alleen niet allemaal opsommen als ik daarin al volledig zou kunnen zijn. In het kader van de “onderhond” kan ik alleen maar zien dat de post-individualistische samenleving (modder, wassen en zien) naar de achtergrond verdwijnt en de vraag stellen waarom dat gebeurt. De Farizeeën geloven niet dat de man niet kon zien en stellen een onderzoek in. Het woordenspel dat zich ontwikkelt is echter veelzeggend voor hun opstelling: read more

De post-individualistische samenleving (63)

De onderhond (4)

We zagen dat Jezus’ naastenliefde en het ontvangen van die liefde een nieuwe werkelijkheid opleverde. Het is de werkelijkheid van licht en zien, maar ook van onbegrip in de bestaande wereld. Dat laatste wordt het uiterst kritische keerpunt waar we in onze tijd tegenaan gaan lopen en waar we een houding in zullen moeten kiezen. Wandel met me mee.

De buren kwamen niet verder dan constateren en luisteren naar een verslag van de gebeurtenissen. Ze hadden gewoon verder kunnen leven in een veranderde wereld. Wat het effect zou zijn geweest weten we niet, maar dat niet-weten wat het brengen zal is wellicht de verrassing van de naastenliefde. Maar ze leefden niet gewoon verder. Ze zoeken inkadering van de gebeurtenis. er wordt niet gezegd wat ze nu eigenlijk zochten. Daar kun je dus verschillende antwoorden op geven. Wat ze doen lezen we wel. Ze namen de (voorheen blinde) man mee naar de Farizeeën en voor de oplettende lezers wordt terzijde opgemerkt dat het sabbat was, religieuze rustdag. Er wordt niet gezegd waarom ze naar de Farizeeën gingen. Was het om een wonder te vieren door bekendmaking? Was het om leiding te krijgen in het duiden van de gebeurtenissen? Was het sensatiezucht? Het wordt niet gezegd. Ook daar kun je eigen gedachten over vormen. Maar ze trekken de aandacht. De Farizeeën vragen de man een verslag van de gebeurtenissen. Hij geeft dit keer een korte samenvatting. “Hij legde modder op mijn ogen, ik ging me wassen en nu kan ik zien.” In het kort een post-individualistische samenleving (zien) gebaseerd op naastenliefde (modder) en ontvangen (wassen). “Hij had lief, ik ontving en nu zie ik.” Het moet wel opvallen dat de man in antwoord op de buren het hele verhaal nog gedetailleerd vertelt, maar nu een soort samenvatting geeft. Je mag het zelf duiden want de tekst geeft ook hier de duiding niet. Sommigen zullen zeggen dat Johannes niet steeds hetzelfde wil schrijven. Anderen zullen vermoeden dat de man helemaal de kant van de theologie niet op wil. We kunnen er hooguit een vermoeden van krijgen als we het verloop van de ontmoeting zien. read more

De post-individualistische samenleving (62)

De onderhond (3)

De post-individualistische samenleving breekt het bekende open. Het bekende gaat uit van een blinde man en ziende mensen en hoe die zich tot elkaar verhouden. Wellicht was de blinde man voor de meeste mensen een stukje decor van hun dagelijks bestaan. Jezus en de man veranderen het bekende en zijn één geworden in licht en zien. Zij zien nu allebei in velerlei opzichten. Maar let op het effect. De mensen die tot het moment van Jezus’ naastenliefde de man in hun bestaan kenden raken ontregeld. Hun wereld, hun systeem heeft een schok te verduren gehad. Ze waren gewend aan een blinde buurman, hij bepaalde mede hun dagritme en dagdecor. Men was er zo aan gewend dat als je naar de bakker ging je een extra broodje meenam voor de buurman. Of je deed af en toe de was. Of je was gewend geraakt aan de gedachte dat als je blind bent je verder ook helemaal niets kunt. read more

De post-individualistische samenleving (61)

De onderhond (2)

Het is alsof Jezus mijmert, in zichzelf de dingen op een rij zet. Hoe zat het ook al weer? O ja! “Ik moet de werken doen van Hem Die Mij gezonden heeft, zolang het dag is; er komt een nacht waarin niemand kan werken. Zolang Ik in de wereld ben, ben Ik het Licht der wereld.” En met die woorden kijkt hij naar de blindgeboren man. “Ik moet de werken doen …. Dat ben ik in deze relatie, dat is mijn plaats.” En die plaats geeft Jezus weer door te zeggen “Ik ben het licht van de wereld”. Je merkt, ik maak het niet groter dan deze ene ontmoeting. De ontmoeting tussen van Jezus en een blinde man. Jij en ik, verder niet. Samenleven na het individualisme. En Jezus maakt dat duidelijk door en in wat hij nu gaat doen. read more

Dolor Capitis Ecclesiasticus

Kerkelijke koppijn

Laatst was ik op één van de vele kerkelijke vergaderingen waar de onderlinge samenleving van en de kerkelijke samenleving met de Christelijke Gereformeerde Kerken op de agenda stond. Er wordt veel aandacht aan die samenleving besteed op dit moment. Dat is niet nieuw, het is al mijn hele leven zo en naar ik uit de boeken begrijp ook al zolang die Christelijke Gereformeerde Kerken bestaan. Het waren wel steeds andere onderwerpen die de agenda’s sierden, maar gebruikte argumenten veranderden niet. Argumenten van (1) bijbellezen en -interpretatie, (2) het tijdsgewricht waarin wij leven en dat zijn aanpassingen (of juist niet) vraagt, (3) de kerkorde die men onderling had afgesproken en (4) de wijze waarop de kerken worden geregeerd en de vraag of een lokale kerk zich wel of niet aan de afspraken van meerdere vergaderingen moet houden. Welk onderwerp je ook bij de hoorns pakt uit de historie van de CGK, je zult deze argumentcategorieën steeds tegenkomen. Komt men met deze vier niet tot vrede dan wordt (5) de onderlinge aanvaarding van stal gehaald en dan meestal door de groep die in het nauw gedreven wordt of zich in het nauw gedreven voelt. Voor de duidelijkheid anders gezegd: De leden en/of kerken die zich in het nauw gedreven voelen roepen om aanvaarding van hun zijn, denken en doen. En dat zijn niet altijd de leden of kerken die dingen anders willen dan tot op heden gebruikelijk en afgesproken was. read more

De post-individualistische samenleving (60)

De onderhond (1)

Er moet op een dag een post-individualistische gemeenschap volgen uit de naastenliefde die Jezus opdraagt en zelf ook doet. Maar in de vorige ontmoetingen is die gemeenschap nog niet of nauwelijks zichtbaar. Je kunt vermoeden dat de vrouw uit blog 59 bij Jezus blijft, maar dat is alleen een vermoeden, een hoop, geen feit. Nu hoeven ze ook niet bij elkaar te blijven om een gemeenschap te vormen, maar daar heb ik het later over. Dit keer geen bewijs van een gemeenschap die ontstaat, geen bewijs van een gemeenschap in de eerste graad. Vandaag komen we een man tegen. De ontmoeting begint met het feit dat Jezus hem “zag”. Je leest het in Johannes 9, een hoofdstuk dat bekend staat als “De genezing van de blindgeborene”. Ook nu zal niet alles in één blog passen, dus ga er even voor zitten. We zijn nog steeds op weg naar de post-individualistische samenleving. read more

De post-individualistische gemeenschap (59)

Zonder zonde geen naaste (Lees eerst blog 57 en 58)

Blijft die vrouw over midden in de kring. Jezus kijkt haar aan en vraagt: “Vrouw, waar zijn die aanklagers van u? Heeft niemand u veroordeeld?”. Nee dus. Niemand. Ze zijn vertrokken. De naastenliefde van Jezus voor de aanklagers heeft in ieder geval een lynchpartij voorkomen. Maar daarmee is er nog geen gemeenschap ontstaan. Jezus kan het proberen bij deze vrouw. De naastenliefde voor de schriftgeleerden en Farizeeën hebben we gezien, maar die had vooralsnog geen resultaat. De vrouw dan maar. Jezus legt contact. “Vrouw, waar zijn die aanklagers van u? Heeft niemand u veroordeeld?” read more

De post-individualistische gemeenschap (58)

Zonder zonde geen naaste (Lees eerst blog 57)

Het woord van Jezus heeft effect: “Wie van u zonder zonde is, laat die als eerste de steen op haar werpen.” Het effect is dat de vragenstellers nog even blijven staan en dan één voor één weggaan, te beginnen bij de oudsten tot de laatsten. Wat gebeurt hier? De oudsten, de mensen met de meeste ervaring en de meeste studiepunten, realiseren zich opeens dat een oordeel over een medemens heel erg gevaarlijk is voor jezelf volgens de bijbel. Zeker als het gaat om seksuele zonden. Jezus leert niet voor niets dat “… al wie naar een vrouw kijkt om haar te begeren, in zijn hart al overspel met haar gepleegd heeft.” Ga er maar aan staan! Kijk in je eigen hart en geef eerlijk antwoord op de vraag of je niet bij tijd en wijle een mens aankijkt en denkt aan seks met hem of haar. En die regel had Jezus waarschijnlijk niet eens zelf verzonnen maar kwam uit de koker van de Farizeeën. En het zijn dan ook de oudste Farizeeën die het eerst vertrekken. Zij realiseren zich hun eigen zonden en weten meteen dat het onhaalbaar is om deze vrouw in het midden te veroordelen ook al was ze op heterdaad betrapt. Maar laten we eerlijk zijn, ik zei in het vorige blog al dat ik het vreemd vond dat er geen “partner in crime” bij was. Waarom neem je alleen deze vrouw mee? Is één van jullie soms haar bedgenoot geweest? Of een vriendje van je? Of een vooraanstaand iemand? Jezus leidt in ieder geval de aandacht af van deze vrouw naar de gesteldheid van de vragenstellers en die vragenstellers zijn opeens verdacht als mogelijke partners in crime. read more

De post-individualistische gemeenschap (57)

zonder zonde geen naaste

Aangezien ik de uitdaging aangegaan ben om in elk facet van de woorden en daden van Jezus de naastenliefde als bron van leven te laten zien mag ik een tijdje genieten van wat ik het liefste doe en dat is iets van God laten zien door de bijbel te verhalen. Dat is zo leuk! Neem nu die ochtend dat Jezus onderwees in de tempel van Jeruzalem. (Joh. 8:1-11) Let op, hij onderwees, dus deelde wat hij wist. Dat is een eenzijdige communicatie. Maar op een gegeven moment komt er een groep mensen niet alleen bij staan, maar verstoren ook de leersessie. Laten we de groep nader bekijken. read more