De post-individualistische kerk (26)

Kan ik leren geloven?

We zijn nu toegekomen aan het lastigste blogje van de serie tot op heden. In dit blog gaan we de grens van het “ik” over terwijl we dat eigenlijk niet kunnen. In onze naastenliefde gaan we vaak uit van de gedachte dat de ander gebaat is bij datgene waar we zelf gebaat bij zouden zijn. Dat is alleen een twijfelachtige gedachte. We weten vaak niet wat goed voor onszelf is en daarbij zagen we al dat gericht zijn op jezelf niet de manier is waarop je de zin van jouw leven vindt. Dus hoe zal je met deze on-kennis jouw naaste kunnen liefhebben? En toch is naastenliefde volgens Jezus de zin van jouw bestaan. Laten we dan eens gaan kijken naar enkele voorbeelden uit het leven van Jezus. Wellicht gaat ons een lichtje op. De eerste ontmoeting is die tussen Jezus en een “zieke”. Voor de geoefende bijbellezer wordt het nu zaak om los te komen van wat je denkt te weten over de situatie. We gaan “down to earth”. Johannes 5. read more

De post-individualistische kerk (25)

Geloof alleen!

Het wordt tijd om stil te staan bij de vraag wat ons nu eigenlijk drijft om de naastenliefde als zin van ons bestaan aan te nemen? Het antwoord begint bij een ontkenning. Al het andere dat je als zin van jouw bestaan kunt definiëren verliest zijn zin en waarde voor jou bij je laatste adem. We sterven allemaal op een dag en vraag je eens af wat er op aarde en van jouw aardse tijd voor jou of van jou overblijft als jouw adem stopt. (Voor de goede orde: Ik vraag niet of je gelooft in een hiernamaals.) Je zult steeds terugkomen op je naaste. Als er op aarde iets van of voor jou overblijft zul je dat vinden in jouw naaste. Jouw geld wordt verdeeld onder de mensen. Jouw roem en eer zullen blijven bestaan op die punten waar jij je naaste in zingeving hebt kunnen dienen. Jouw naam zal nog met waardering genoemd worden op die punten waar men zich jouw liefde voor je naaste herinnert. Maar wat mensen later met hun ervaring van jou doen heb jij bij leven niet in de hand. Je hebt geen flauw idee wat men in jouw lijkrede zal zeggen over jouw aardse bestaan. Zelfs dingen die jij als heel positief hebt ervaren kunnen als eigenwijs en eigen gerijd worden gememoreerd. Dus wat drijft jou in jouw aardse tijd? read more

De post-individualistische kerk (24)

Jij bent mijn zin

Hoe je het ook wendt of keert een veelgehoorde tegenstelling in het aardse leven is: Doe ik het voor mij of doe ik het voor jou? En een gemakkelijk antwoord op de vraag zou zijn: Je hebt er beiden belang bij. Toch scheer je dan over de essentie van de vraag heen. Tot op dit moment bewandelen we een weg die begint met: De zin van mijn leven is de liefde voor mijn naaste. En als je die naaste hebt ontdekt (en dus ook de naaste in jezelf) zul je hebben gemerkt dat de liefde voor jouw naaste zin gaf aan jouw dag. Die zin groeide niet naarmate er meer naasten waren om lief te hebben. Kwantiteit is niet gelijk aan meer of minder zin. Zin was zin en bleef zin. En door die zin zul je gestimuleerd zijn om de volgende dag ook een naaste te zijn. Zin voelt goed. Maar dan volgt nu de tweede waarschuwing en wel voor een valkuil. read more

De post-individualistische kerk (23)

Alles wat je aandacht geeft groeit, maar groei is niet gelijk aan zinvol.

Dit keer begin ik met een waarschuwing. Kijk uit dat je niet in de valkuil van de kwantiteit stapt. Het is de valkuil waar miljoenen in vallen. Kwantiteit lijkt in onze samenleving de maat te zijn voor kwaliteit en zin. 1000 volgers is beter dan 50 volgers. Je zult wel iets meer te zeggen hebben of populairder zijn. Maar 1000 valt in het niets bij 17 miljoen. Heb je er zoveel dan ben je toch echt maatschappij- en zinvernieuwend en een must voor de moderne mens om zin in zijn leven te ontdekken. Maar niets is minder waar. De waarheid en de zin liggen niet in de hoeveelheid. Heer Olivier B. Bommel kon vaak zeggen: Veel is lekker en lekker is goed. Daarmee hekelde Maarten Toonder de samenleving waar meer als goed wordt gezien en kwantiteit de norm voor zinvol wordt. read more

De post-individualistische kerk (22)

Waar zitten we nu?

We zitten bij een hele kleine, eenvoudige actie die de wereld veranderen gaat. De glimlach die jij uitzendt naar iemand. De hulp die jij biedt aan een ander. De aandacht die jij geeft aan een ander. Een seconde, een uur, een euro of wat dan ook. Het verbindt jou met een ander, een naaste. Het is liefde voor die ander, die die ander tot een geliefde maakt. Je hoeft hem niet van tevoren te kennen, hij hoeft je er niet naar te hebben gevraagd. Het kan een toevallige, autonome actie zijn die in de tijd lijkt te verdwijnen zodra jij de hoek om gaat en die persoon al niet meer ziet. Wat heb jij gedaan? Je hebt de wereld wezenlijk veranderd. En als je dat in kleine daden leert zien zul je steeds grotere daden aandurven, maar zullen de daden ook steeds ingewikkelder worden. Ik heb bijvoorbeeld moeten leren om de daklozen op het plein niet zomaar € 5,- voor wat eten te geven, maar met ze op te lopen naar de Albert Heijn, met hen te praten, naar hen te luisteren en lunch voor ze te kopen. read more

De post-indivudalistische kerk (21)

God IS liefde …..

Kun je je voorstellen dat als jij vandaag begint met een liefdevol gebaar naar jouw naaste dat dat gebaar zich zal vermenigvuldigen door de dag heen? Stel je stapt de deur uit en schiet net even de buurvrouw te hulp, die iets niet in de kofferbak van haar auto kan krijgen. Je was het helemaal niet van plan toen je de deur uitstapte. Het was een inbreuk op jouw voornemen. Je gaf jezelf aan de buurvrouw terwijl je diezelfde tijd gepland had te besteden aan het van het slot halen van jouw fiets. Het is een inbreuk op jouw eigen plan. Je geeft een stukje van jouw leven weg. Je plant iets in het hart en de emotie van de buurvrouw. Hoe onbenullig het voorbeeld ook is, het is naastenliefde in de meest zuivere vorm. Kun je je voorstellen dat de ogen van de buurvrouw diezelfde dag open staan voor mensen die ook hulp nodig hebben bij iets dat ze niet alleen kunnen? Ik ga ervan uit dat jouw antwoord “ja” is, omdat je zelf die stap naar de buurvrouw hebt gezet. Wat jij doet verwacht je ook van een ander. Maar het kan ook “nee” zijn. Dat kan echter alleen maar als jij niet zo’n hoge pet op hebt van jouw buurvrouw. En als dat terecht is, als de buurvrouw geen hoge per waard is, dan heb je helemaal een daad van naastenliefde verricht en de mogelijkheid gecreëerd dat een mens van wie jij niet zo’n hoge pet op hebt misschien vandaag voor het eerst over de grens van de naastenliefde zal gaan stappen. read more

De post-individualistische kerk (19)

You were my friend (Chi Coltrain)

Maar wie is die vriend uit Johannes 15:13? Weet je nog?: “Niemand heeft een grotere liefde dan deze, namelijk dat iemand zijn leven geeft voor zijn vrienden.” Voor of aan wie geef ik dan mijn leven om de grootste liefde te laten zien? Het aparte is dat het woord dat in de Nederlandse bijbel (en in bijbels in veel andere talen) is vertaald met “vrienden” in de originele taal van de bijbel “geliefden” is. En dan is niet het kringetje mensen bedoeld dat je op jouw verjaardag naast jouw familie uitnodigt, maar al die mensen voor wie jij uit liefde jouw leven geeft. Laten we eerlijk zijn als jij iemand voorrang geeft bij de kassa heb je die mens lief, is hij of zij een “geliefde”. De taal is anders dan dat wij het zouden doen en daarom verdient dat aandacht. Een “geliefde” is een geliefde omdat jij liefde geeft. Een door jou geliefde dus. Er is geen andere reden dan dat. read more

De post-individualistische kerk (18)

Liefde

We passeren in dit blogje een essentieel station. Kijk maar of je hier van de trein stapt of niet. De kernvraag: Wat is naastenliefde? Die vraag kun je zelfs nog terug brengen naar “wat is liefde”? Anders gezegd: Waar hebben we het nu al die tijd eigenlijk over? De meesten van ons hebben natuurlijk wel een beeld, een idee van wat liefde voor ons is of zou moeten zijn. Sommigen weten het helemaal niet en dat is erg pijnlijk. Het zegt namelijk iets over hun wording en groei in deze wereld. En voor hen kan ik alleen maar hopen dat de mensen om hen heen doen wat Jezus zei, want alleen zo kunnen ze leren wat liefde is. Maar aangezien ik het essentiële antwoord op vraag naar de zin van het leven bij Jezus heb weggehaald is het logisch dat ik dat ook met het antwoord op deze vraag doe. Waarom? Wel, we zagen dat het antwoord van Jezus op de vraag naar de zin absoluut hout snijdt. Heb je naaste lief want hij is als jij. Dan mogen we ook enige verwachting hebben van zijn uitleg van liefde. Maar de vraag wordt heel indringend of je het antwoord volgt of niet. read more

De post-individualistische kerk (17)

Door tijden en plaatsen heen.

Zonder naastenliefde geen zin, schreef ik aan het einde van mijn vorige blog. Dat kan nogal aanmatigend klinken. Alsof ik de bijbel van tevoren al gelijk geef. Maar dat is niet. Dat is niet zo moeilijk aan te tonen. Wat je in dit leven ook als zin definieert je hebt altijd een naaste nodig. Zelfs al zou jouw ultieme zinbeleving een bestaan op een (naast jou) onbewoond eiland zijn dan nog heb je de liefde van jouw naaste nodig, namelijk de liefde waarmee hij jou met rust laat. Pas als de naaste die jou met rust moet laten er ook echt niet is, dus als je echt alleen op de wereld bent, dan zou de naastenliefde als zingeving onzin zijn. Maar zolang er twee mensen op aarde zijn die weten van elkaars bestaan is de onderlinge liefde de zin van hun bestaan of zo je wil de draaggolf van hun zingeving. Maar eerlijk gezegd lijkt het me sterk dat als je helemaal alleen op de wereld bent je nog besef van enige zin kunt hebben. Je bent immers de laatste en na jou houd het voor de mensheid op. read more

Jij bent de crisis

Ook al ben ik geen CGK-voorganger meer en ben ik op een aantal punten het spreek- en stemrecht in die kring kwijt geraakt, toch bevind ik mij bij tijd en wijle uit hoofde van mijn functie in CGK-kringen. Daar heerst op dit moment een crisissfeer. Pijnlijk om te zien en te ervaren. Maar aan de andere kant zei Churchill ooit: “Never waste a good crisis”. En daarom schrijf ik een blogje over wat mij laatst opviel.

Mijn blogje heet “Jij bent de crisis”. Ik heb geen idee of iemand van de deelnemers aan de crisis die uitspraak over de ander voor zijn (“haar” spreekt nog niet mee) rekening zou willen nemen. Dat maakt voor het blogje ook niet uit. Wat mij opviel is de hoeveelheid zinnen die vertaald allemaal zeiden “Ik ben het niet”. En ik kan als bijbelverhaler niet voorkomen dat ik dan de woorden van Markus 14:19 hoor echoën: “Ik ben het toch niet?” De sfeer in de CGK-kring is er op dit moment één van een kring waar iedere deelnemer zich onheus bejegend voelt. De één door wat de ander heeft gedaan en doet, de ander door het onbegrip van de één en de derden die niet snappen waarom de één en de ander de zaak zo op de spits drijven. Men voelt zich allemaal onheus bejegend. Daar heb ik geen oordeel over, want ik zou niet weten waarom je je onheus bejegend zou moeten voelen. En dat hoop ik hieronder duidelijk te maken. read more