Currently browsing category

vergeven

Caroliene!!

Onder het kopje “𝐆𝐞𝐥𝐨𝐨𝐟𝐰𝐚𝐚𝐫𝐝𝐢𝐠𝐞 𝐤𝐞𝐮𝐳𝐞𝐬 𝐢𝐧 𝐞𝐞𝐧 𝐜𝐫𝐢𝐬𝐢𝐬” ging de heer Segers in op allerlei reacties die waren gekomen op zijn eerdere stuk waarin hij de keuze van de CU uitlegde om niet meer in een kabinet te willen zitten met de heer Rutte als premier. Zoals altijd volgde er een integer stuk, waar ik alleen de al dan niet bijbelvastheid van de VVD-ers niet zo erg in kon waarderen. Onze Nederlandse taal zit nu eenmaal vol van bijbeluitdrukkingen en bijbelse metaforen. Daarom gebruiken VVD-ers die ook en dat heeft niets te maken met hun persoonlijke keuze voor of tegen Jezus. Ook hier een verwarring van twee entiteiten, namelijk Nederlander zijn en christen zijn. Een zelfde soort verwarring als die in de vereenzelviging van de persoon Mark en de functie premier. Maar ter zake: De heer Segers liet een reactie optekenen. Ik las de reactie hier: https://www.facebook.com/gertjansegersCU/posts/1181458685624502 read more

Maar niet met die man

Er zit me op deze vroege paasmorgen iets dwars. Het kostte me ook wat nachtrust en daarom zit ik al voor zonsopgang te typen. CU-leider Gert-Jan Segers heeft gisteren bekend gemaakt dat hij en de ChristenUnie niet meer deel zullen nemen aan een kabinet met Mark Rutte als premier. Regeren met de VVD is zeer wel mogelijk, maar niet met de heer Rutte als kandidaat-premier. De reden is dat de CU niet gelooft dat Mark Rutte de zo nodige wijziging in beleid kan brengen in de vaderlandse politiek, omdat hij al helemaal gekipt en gebroed is in de doctrine die ons al zo vele grote missers heeft gebracht. Deze opstelling raakt mij als christen op de Paasmorgen. read more

ChristenUnie in de regering

De ChristenUnie heeft het regeerakkoord ondertekend en houdt zich daar aan. Een regeerakkoord is een kwestie van geven en nemen. Als je dat niet wilt dan moet je niet in de regering gaan zitten. Je kunt in dat geval een dictatuur overwegen (absolute meerderheid) of een getuigenisrol waarin je slechts beperkt verantwoordelijkheid draagt in het politieke spel. Maar zulks heeft de CU niet gedaan. De CU koos voor meedoen om de knikkers. En zo horen we op dit moment dat het inleveren van bepaalde knikkers ook winst oplevert in andere knikkers en dat is geheel voorstelbaar want zo is het spel, dat democratie heet.

De achterban is echter beperkt “amused” als het gaat om de knikkers, die verloren en die welke gewonnen worden. De CU “verliest” de dividendbelasting, de minister van BuZa en het kinderpardon, maar “wint” op zorg, eindeleven onderwijs en belastingstelsel. Die dingen heb ik uit wat de fractevoorzitter schrijft en niet uit mijn eigen politieke kennis.  Je ziet dat ik winst en verlies tussen haakjes zet, want winst en verlies zijn democratisch-politieke termen en geen christelijke principes of na te streven doelen. Volgelingen van Jezus Christus geven hun leven uit liefde voor de ander. Is dat een “appels met peren vergelijk”? Nee, dat denk ik niet, let maar op.

Als het gaat om jouw instemming met wat de CU wel of niet doet realiseer je dan dat het broeders en zusters in Christus zijn, die hun kleren vuil maken als de spreekwoordelijke Jozua uit Zacharia 3. Mogen ze dat van jou of klaag jij ze aan? Als je ze aanklaagt kun je me dan ook zeggen waarom? Is jouw belang geschaad? Ga dan te rade bij Hem, die zijn leven gaf. Krijg jij geen gelijk? Luister dan naar Hem, die de Waarheid is en niet strijdt voor zijn eigen gelijk, omdat Zijn gelijk een kruisoffer is. Vind je dat ze hun kleren niet vuil mogen maken? Stem dan voortaan niet meer en sluit je af van de democratie, want elke democratie levert ideologisch vuile handen op. In een democratie heeft immers het volk het voor het zeggen en als je daar als christen aan meedoet werk je eraan mee, dat God niet meer de Hoogste authoriteit is in het land.

Is dit een vrijbrief voor een politieke partij om maar te doen in de Naam van de Allerhoogste wat electoraal het meest voordelig is? Nee, natuurlijk niet, althans niet voor een partij, die aan broers en zussen in Christus vraagt om in de frontlinie te gaan staan. Wat streef ik dan wel na? Dat allen die door Gods Geest het geloof hebben ontvangen van harte één zijn met de frontlinie-mensen en er op vertrouwen dat Gods Geest ook door hen werkt. Krijgen ook zij vuile kleren dan is dat geen reden voor een satanische aanklacht maar voor een samenkomst in liefde van God.

Ik ben dan ook helemaal niet overtuigd als de frontlinie-broers en zussen spreken over “geven en nemen”, “winst en verlies”. Ik ben ook in de verste verte niet overtuigd van “christelijk democratische politiek”, want volgens mij is dat nog steeds een contradictie. Christelijk en democratisch zijn twee principes op verschillende gebieden, bijna appels en peren. Maar daar heb ik al eens de degens over gekruist met enkele CU-ers en CDA-ers. De CU hoeft voor mij niets “binnen te halen”, maar mag als medechristen alles weggegeven als getuigenis van Hem, die zijn leven gaf en Zijn Vader, die die Weg onderstreepte in de opstanding. In de Geest vertrouw ik mijn broers en zussen in de Tweede kamer en de regering, omdat ik weet, dat we opnieuw voor het kruis samenkomen om samen te bidden en uit te zien naar een nieuwe hemel en nieuwe aarde.

Vergeven (13) – Voorlopig slot

In onze wereld vindt het wonder van vergeving plaats. Als je de serie hebt gevolgd weet je dat het geen goedkope oplossing van het kwaad in de wereld is. Niet dat er “heel veel bij komt kijken” voordat je vergeven kunt of vergeving kunt aanvaarden, maar vergeven zelf is levenskunst, die vanuit de bijbel een heel eigen benadering kent. In de bijbel is vergeving niet alleen een zaak van leven in en door de Geest van Christus, maar Christus liet ons de weg van vergeving zien en ging die weg van vergeving. De impact op de wereld van de dader en het slachtoffer mag door de serie heen duidelijk zijn geworden.

In ieder geval is duidelijk dat vergeven niet hetzelfde is als “zand erover, we praten er niet meer over”. In vergeving moet je geloven, je er aan toevertrouwen, zowel als dader als als slachtoffer. Vergeving is een levensstijl, die niets uitgumt (vergeet), maar die wel alle hoop op een nieuwe dag in zich bergt en wat was tot nut en opbouw maakt voor wat zijn zal. Het is zoals Jezus ons liet zien: Hij gaf zijn leven in de dood en het bleek de doorgang naar een nieuwe, onverwachte dag te zijn in de opstanding. Maar ook na de opstanding spreekt Hij van de noodzaak te vergeven en vergeving te ontvangen.

Vergeven leer je door trainen in het leven door de Geest van Christus. Je leert dan ook wat toerekenen is en hoe barmhartigheid zich de ene keer vertaalt in de schuld bij de dader laten en de andere keer in het opheffen van de schuld. Leren vergeven is voor een slachtoffer ook de weg van zelf verlost worden uit de gevangenis van beschadiging, verlamming, woede en zinnen op wraak. Maar ook hier speelt geloof een onuitwisbaar belangrijke rol. Het is zaak te geloven in vergeving en niet in wraak.

Tot slot mag duidelijk zijn, dat vergeven en ons Nederlandse justitiële apparaat elkaar niet bijten. In de samenleving is het nodig dat regels het samenleven dwingend mogelijk maken. Het is nodig dat een dader wordt bestraft wanneer het leven van een ander mens wordt benadeeld. Zo zit de maatschappij in elkaar. Maar daar houdt justitie op. Na de daad en de straf zijn er nog steeds een dader en een slachtoffer, die een nieuwe dag krijgen. Wil je die dag in vrijheid instappen met alles wat je van gisteren meeneemt dan kan dat alleen door het geloof in vergeving. Geloof je niet in vergeving dan blijf je gevangene van de ellende en dat geldt voor de dader en voor het slachtoffer.

Voorlopig slot. Als er reacties zijn die een nieuw blog nodig maken dan ga ik weer verder met schrijven over vergeving.

Vergeven (12) – Tijd en eeuwigheid

Ik weet dat sommige lezers al een tijdje op dit blogje wachten en dat maakt het schrijven ervan best lastig. Een aantal keren kreeg ik de vraag of Jezus ons niet leert dat als wij zonden niet vergeven die zonden ook nooit vergeven worden. Anders gezegd: Heeft ons wel of niet vergeven eeuwigheidswaarde? Zeker voor mensen, die uitgaan van een eeuwig oordeel en de daarbij onherroepelijke bestemming van een mens (hemel of hel) is deze vraag van enorm belang. De vraag komt voort uit een woord van Jezus (Johannes 20 : 23 HSV): “Als u iemands zonden vergeeft, worden ze hem vergeven; als u ze hem toerekent, worden ze hem gehouden.” Eerst maar even wat studie-opmerkingen.

De belangrijkste opmerking is hier het moment waarop Jezus deze woorden spreekt. In de voorafgaande verzen zet Hij de hoorders in het domein van de Geest van God. We lezen in vers 21 en 22 (HSV): “Jezus dan zei opnieuw tegen hen: Vrede zij u! Zoals de Vader Mij gezonden heeft, zend Ik ook u. En nadat Hij dit gezegd had, blies Hij op hen en zei tegen hen: Ontvang de Heilige Geest.”  Met deze woorden legt Jezus een direct en onlosmakelijk verband tussen de hoorders en God. Dat verband is onverbrekelijk, omdat de hoorders voortaan zullen spreken in en door de Geest van God. Anders gezegd: Wat God in een bepaalde situatie zou zeggen komt, omdat de Geest van God in deze mensen woont, uit de mond van deze mensen. Er is dus geen breuklijn tussen wat God zegt en wat deze mensen zeggen in de situatie waarin vergeven wordt of juist niet. Dit feit wordt nog eens onderstreept door het feit, dat Jezus begint met te zeggen, dat Hij deze mensen zendt, zoals God Hem gezonden had. Er is dus absoluut sprake van Gods autoriteit in wat deze mensen zeggen.

Een tweede opmerking maak ik over de relatie tussen wat deze mensen zeggen en wat zal “worden” gedaan. Ik heb de HSV-vertaling iets consequenter gemaakt door “blijven toegerekend” te vertalen met “worden gehouden”. De betekenis is hetzelfde, maar wordt door mijn vertaling wat gemakkelijker te begrijpen. Zonden blijven standaard op de dader liggen. Het zijn zijn zonden en er is normaal gesproken geen manier om daar los van te komen. Dat is ook zijn eigen schuld en aan niemand anders te verwijten. Dat is de lading van “worden gehouden”. God verandert de situatie niet. Pas als iemand in en door de Geest van God zonden vergeeft dan worden ze vergeven. Dat is natuurlijk logisch, omdat God zichzelf niet kan tegenspreken. Kon dat wel, dan zou Hij zeer onbetrouwbaar zijn.

De derde opmerking voel je wellicht al aankomen: Vergeven en niet-vergeven zijn linke soep. Laat ik het recht voor zijn raap vragen: Wiens leven wil jij op jouw geweten hebben? Begrijp me goed, ik ga niet zeggen, dat het dus maar goed is om altijd te vergeven. Jezus lijkt af en toe die kant op te gaan, maar je zou de slachtoffers wellicht geen recht doen en dan heb je hun leven op je geweten. Maar ook deze opmerking maakt duidelijk, dat vergeving linke soep is. En toch zet Jezus zijn hoorders op dit kruispunt. Ik denk dat Jezus dat doet om de kans op en de ernst van vergeving zonneklaar te maken. Het moet duidelijk zijn, dat het “ertoe doet in onze wereld”.

De vierde opmerking zet ons leven onder een soms ongemakkelijke, maar altijd gezonde spanning. Tussen het spreken van de mens en het “worden vergeven of gehouden” van de kant van God zit ruimte. Aan de ene kant zijn beiden naadloos aan elkaar verbonden, maar aan de andere kant ook weer niet. Indien iemand hoort dat er geen vergeving is kan hij het juist gaan zoeken en vinden. Uiteraard zeggen we ook hier, dat het de Geest van God is, die in deze dader werkt. Het kan zijn dat juist het niet-vergeven verlossing gaat brengen omdat de dader zich door het niet-vergeven bewust wordt van de ernst van de zaak. Deze ruimte lees ik in het verschil tussen vergeven en worden vergeven, toerekenen en worden toegerekend. Deze ruimte is als een deur in een blinde muur zonder deur.

Een laatste opmerking zit in het werk van de Geest. Het is niet nodig om als mens eerst helemaal uit te plussen en te minnen wat jij denkt dat de Geest van God zou doen. Doe je dat wel dan zet je je eigen verstand boven het werken van de Geest of laat je je gevoel de baas zijn over de wegen van de Geest. Deze opmerking is voor ieder die leeft in de Geest van Christus gesneden koek. Je luistert biddend naar alle woorden en signalen en Gods Geest wijst je de weg die je gaan mag, gaan zult, gaat. En vanuit die hoek gezien is Jezus’ opmerking naadloos de waarheid. En alleen zo zullen mensen God ontmoeten in de dienst van vergeven of toerekenen.

(wordt vervolgd)

Vergeven (11) – De dader

Het wordt nu toch tijd om eens van de kant van de dader tegen vergeving aan te kijken. En met dat ik dit zeg komen er allerlei gedachten uit irritatie naar boven. Hoe durf je mij dader te noemen! Wat een eigengereide manier van interpreteren! Jij durft mij te veroordelen? Zelfs als de daad niet te ontkennen is (want voor de rechter overtuigend bewezen) zal ik als dader in de eerste plaats proberen mijn daden aanvaardbaar te maken. Daar zijn allerlei mechanieken en methodes voor. Ik kan gewoon blijven zeggen dat ook de rechters het niet juist zien en die kans bestaat natuurlijk. Maar ik kan ook alles op alles zetten om duidelijk te maken dat het helemaal niet zo erg is als de mensen, de slachtoffers zeggen dat het was. Ik kan ontoerekeningsvatbaarheid claimen, hoewel dat wel een schaamtevolle weg is. Ik geef immers mijn handelingsbekwaamheid op en dat wil denk ik niemand. Als ik er dan nog niet uit kom kan ik toegeven en sorry zeggen in de hoop dat dat moment zo kort mogelijk zal duren. In het uiterste geval kan ik zeggen dat God mij al heeft vergeven. En met die laatste opmerking trek ik alle verdere spreken over zonde, schuld, beschadiging en vergeving uit de waarneembare werkelijkheid. Zo gezegd lijkt mij dit de meest egoïstische manier van omgaan met zonde en schuld, maar aan de andere kant is het ook mogelijk dat ik als dader niet anders meer kan dan deze weg gaan.

Voor de goede orde: Het bovenstaande is gekeken vanuit een dader, die niet met zijn daden in het reine kan komen en juist dat niet wil of kan zeggen. Een dader, die zégt dat het hem / haar niet lukt met zichzelf en zijn daden in het reine te komen is een ander type dader. Van deze dader kun je een oprechte poging verwachten om wat verkeerd ging of is gedaan weer recht te krijgen. Daar kunnen allerlei redenen voor zijn. Het kan zijn dat de dader de pijn en de schade niet aan kan zien en niets liever wil dan dat het slachtoffer verlost zal zijn van pijn en gevolgen. Het kan zijn dat de dader niet met een kwaad geweten kan leven. Het kan ook zijn dat de dader bang is voor een eeuwig oordeel. Er zullen zeker meer redenen te noemen zijn. Waar het mij om gaat is dat er daders zijn, die op zoek zijn naar vergeving en verlossing. Dat er bij deze woorden weer heel veel zijwegen en varianten te bedenken zijn is mij geheel duidelijk. Ik stel het aan de orde om vergeving van de andere kant te benaderen.

Vergeving is van de kant van de dader gezien lang niet eenvoudig wanneer je als dader die vergeving juist zoekt. Als je de vergeving niet zoekt is de vergeving eenvoudig. Gewoon sorry zeggen en klaar is Kees. Maar als je de vergeving echt zoekt lijkt de weg haast onbegaanbaar. Hoe wil ik als dader nu weten dat mijn daden vergeven zijn? En als ik het al weet, hoe kan ik er dan mee leren leven, hoe kan de wond genezen? Zelfs oog in oog met het slachtoffer, zelfs als je het slachtoffer meerdere keren hoort zeggen dat het vergeven is is het nog niet eenvoudig om het te aanvaarden en verder te leven. Net als bij de apostelen in het vorige blogje past ook hier de vraag “Geef mij meer geloof”. Om vergeving te aanvaarden heb je geloof nodig. Je moet geloven, dat er vergeving is. Je moet geloven, dat het slachtoffer jou vergeven wil. Je moet geloven, dat als er vergeving is er ook een nieuw leven zal zijn en je verder kunt op jouw levensweg. Om deze dingen te geloven heb je een groot geloof nodig.

Hier zie ik zelf het grootste manco van vergeving op aarde. Mijn indruk is dat slachtoffers doorgaans best vergeven willen (als ze daar de kracht voor hebben), maar dat daders en vergeving vragen vaak niet samen gaan. Een tegendraadse gedachte is dan dat die twee niet samen gaan omdat men niet gelooft in vergeving. Nu kan het lijken alsof de hele christenheid wel gelooft in Gods vergeving, maar dat betwijfel ik. Het zou best eens kunnen zijn dat men niet graag overtuigd raakt van de noodzaak van vergeving en dat men daarom maar snel over de vergeving heen leeft. Gewoon zeggen dat God vergeeft en dat het daarmee wel OK is. Je ontkent de vergeving niet, maar laat hem ook niet binnen. Pas als je als dader bent aangewezen wordt het taai om vergeving te vragen en te aanvaarden. Dit wil echter nog niet zeggen dat de oprechte vraag om vergeving ook de voorwaarde moet zijn voor het slachtoffer om te vergeven.

(wordt vervolgd)

Vergeven (10) – Geloof

Beste lezer, het even geduurd voordat ik een volgend blogje kon schrijven. Door privé-dingen werd mijn agenda gereorganiseerd en was er even geen tijd voor dingen, die niet urgent waren. Maar ik ga weer verder, want ik ben nog niet aan het einde van mijn gedachten.

================================

Je kunt je misschien al voorstellen, dat hoe dichter je bij Jezus komt hoe indringender de vraag naar geloof wordt. Dat is bovenal zo als je ziet wat Jezus doet, maar ik hou het hier even op wat hij zegt. Hij zegt vaak dingen, die in onze oren en ogen onmogelijk zijn. Denk aan dat je iemand die tegen jou zondigt zeventig maal zeven maal moet vergeven. Of lees de volgende passage eens:

3 Wees op uw hoede. Als nu uw broeder tegen u zondigt, bestraf hem. En als hij tot inkeer komt, vergeef hem.
4 En als hij zevenmaal per dag tegen u zondigt en zevenmaal per dag naar u terugkomt en zegt: Ik heb berouw, dan zult u hem vergeven.
5 En de apostelen zeiden tegen de Heere: Vermeerder ons het geloof.
6 En de Heere zei: Als u een geloof had als een mosterdzaadje, zou u tegen deze moerbeiboom zeggen: Word ontworteld en in de zee geplant, en hij zou u gehoorzamen.
(Lukas 17 HSV)

De vraag van de apostelen is voor mensen heel begrijpelijk. Als je daadwerkelijk gaat doen wat Jezus zegt dan heb je bovenmenselijk geduld en geloof nodig. Wie van ons zou die broeder nog geloven als hij voor de derde of de vierde keer die dag terugkomt om vergeving? We zouden waarschijnlijk bij de tweede keer al afhaken. Maar ook aan dezelfde persoon een paar keer per dag vergeving vragen is in onze oren al niet mogeijk. Ook daar heb je een heel groot geloof voor nodig. Geen wonder dat er gevraagd wordt om meer geloof. Ik kan me niet aan de indruk onttrekken dat die vraag ook nog wel eens cynisch zou kunnen klinken. Niets menselijks is ons vreemd, ook het ongeloof aan Jezus’ woorden niet. We zijn niet altijd vroom.

Het antwoord van Jezus vinden we wellicht weer niet begrijpelijk. Niet wanneer de vraag serieus bedoeld is, maar ook niet als hij cynisch bedoeld is. Jezus lijkt te zeggen dat een heel klein geloof al tot het onmogelike in staat is. Geloof als een mosterdzaadje. Dus als we geen been zien in zevenmaal vergeven dan hebben we zelfs dat kleinste geloof niet? Of reageert Jezus op het cynisme, waar hij een vorm van ongeloof in ziet? Als jullie al zo reageren zal het ook nooit wat worden met die vergeving van jullie! Maar van Jezus verwachten we geen sneer of cynisme, hoe wij onze vraag ook stellen. Dus laten we zijn antwoord eens serieus nemen.

Het is inderdaad zo dat als je met een klein geloof begint je het gewoon ziet groeien. Dat is wat lastig uit te leggen, maar geloof bevestigt zichzelf. Dat is het mooie van geloof. Het bezit kiemkracht en laat zich niet tegen houden. Je zou het ook anders kunnen zeggen: Geloof wordt waar. Alsof het vanzelf gaat. Als je dus met een heel klein beetje geloof een ander vergeeft wordt het als vanzelf waar. Het feit dat de ander voor de tweede keer bij je terugkomt om vergeving te vragen bewijst dat jouw eerste vergeving werkt. Het werkt misschien nog niet zo goed dat de ander niet meer tegen jou zondigt, maar wel zo goed dat de ander de relatie met jou zeer op prijs stelt en dus de weg van vergeving is gaan bewandelen. Wat wil je nog meer!

Wat wil ik nog meer? Dat hij stopt met zondigen! Nu ja, nog liever heb ik dat hij het goede leert doen. En dan zeg ik: Daar is hij dank zij jouw vergeving al mee begonnen! Hi heeft berouw leren kennen, heeft vergeving leren vragen en wandelt op de weg van het loslaten van het kwaad, de meest elementaire betekenis van het woord vergeven!

(Wordt vervolgd)

Vergeven (9) – Huh??

We zijn in het Nieuwe Testament beland en ik blijf even bij Jezus van Nazareth stil staan. Anders dan je misschien denken zou spreekt Jezus niet zo heel veel over het vergeven van zonden. Daarbij zijn de dingen die hij er over zegt op zijn zachtst gezegd een beetje vreemd. In het licht van deze blogserie vraag ik voor twee dingen aandacht: 1. Lees de woorden en (of dus) lees niet meer dan wat er staat en 2. vraag je steeds af wie nu eigenlijk de eigenaar van de schuld en dus van de vergeving is. Ga mee naar de volgende gebeurtenis, die we lezen in Mattheüs 9.

En nadat Hij in het schip gegaan was, voer Hij over en kwam in Zijn stad. En zie, men bracht een verlamde bij Hem, die op een bed lag.
En Jezus, Die hun geloof zag, zei tegen de verlamde: Zoon, heb goede moed, uw zonden zijn (werden – PvD) u vergeven.
En zie, sommigen van de schriftgeleerden zeiden bij zichzelf: Deze lastert God.
En Jezus, Die hun gedachten zag, zei: Waarom overweegt u verkeerde dingen in uw hart?
Want wat is gemakkelijker, te zeggen: De zonden zijn u vergeven? of te zeggen: Sta op en ga lopen?
Maar opdat u zult weten dat de Zoon des mensen macht heeft op de aarde zonden te vergeven (toen zei Hij tegen de verlamde): Sta op, neem uw bed op en ga naar uw huis.
En hij stond op en ging naar zijn huis.
Toen de menigten dit zagen, verwonderden ze zich en verheerlijkten God, Die zo’n macht aan de mensen gegeven had. read more

Vergeven (8) – Aflaten

We maken de stap naar het Nieuwe Testament en gaan kijken naar wat de evangelisten en de apostelen zeggen over vergeven. Ook hier begin ik eerst met een woordstudie. Er zijn twee woorden, die in het Nieuwe Testament vertaald worden met “vergeven”. Het meest voorkomende woord (voor de Grieks-kenners: afièmi) heeft een breed scala van vertalingen. Het wordt gebruikt als wegzenden, verlaten, laten rusten, toestaan, vertrekken, open laten en nog een paar. En ook hier is de context bepalend voor de vertaling. Wordt het gebruikt bij netten, dan zal het wel zoiets zijn als “de netten achter laten”, maar wordt het gebruikt bij een woord als overtreding dan moeten we toch wel denken aan “de overtreding laten zitten”. Het lijkt in alle gevallen de lading te hebben van loslaten, je er niet meer aan vast houden. En waar het gaat om zonde, overtreding of misdaad lijkt het zo te zijn dat de dader die zonde niet kan loslaten, maar dat er een eigenaar van de schuld is die de zonde kan loslaten. Dit klinkt misschien wat ingewikkeld, maar lees bijvoorbeeld Matteüs 9:6 : “Maar opdat u zult weten dat de Zoon des mensen macht heeft op de aarde zonden te vergeven (toen zei Hij tegen de verlamde): Sta op, neem uw bed op en ga naar uw huis.” Bij deze uitspraak van Jezus is het de vraag wie de eigenaar is van de schuld, die losgelaten wordt. Kan en mag een mens zonde loslaten? Of moet je dan toch Zoon van God of God zijn? Alleen de eigenaar van de schuld mag het. Wijst Jezus dan met Zoon des Mensen op zichzelf of op alle mensenkinderen? In het Nieuwe Testament is het in ieder geval niet de dader die de eigenaar is van de schuld. Hij kan zichzelf niet ontslaan van schuld, hij kan zichzelf niet vergeven, “aflaten”. Zo gezien is het Nieuw Testamentische woord aflaten een soort van houdgreep waar het slachtoffer, de eigenaar van de schuld, de baas is. Alleen het slachtoffer kan aflaten, loslaten.

Een tweede woord dat we in het Nieuwe Testament aantreffen (charizomai) betekent zoiets als genadig zijn, een weldaad verrichten, iets plezierigs doen, schenken. Het komt minder vaak voor dan het bovenstaande woord en dan ook hoofdzakelijk in de brieven van Paulus en bij de schrijver Lukas. In bijna alle gevallen gaat het echter niet om zonden of misdaden maar om gaven, geschenken en/of meer materiële schulden. Wat wel weer mooi is aan dit woord is dat het samenhangt met het woord voor genade. Er zit dus een milde klank in. Tegelijkertijd lijkt het ook zo te zijn, dat wat met dit woord wordt “vergeven” een mildheid in zich bergt. “Vooruit, ik vergeef het je!”. Is iemand een miljonair duizend euro schuldig dan kan de miljonair zijn hand over zijn hart strijken en zeggen: Vooruit, hou het maar.

Het lijkt er dus op, dat we voor vergeven in het Nieuwe Testament de lijn van het eerste woord moeten volgen. Het gaat dan om loslaten, aflaten, niet meer mee rondslepen. En daar zegt de bijbel, dat God dat kan doen, dat de Zoon des mensen dat kan doen en dat wij mensen dat kunnen doen. Ergens zijn die drie zelfs met elkaar verbonden waar Jezus ons leert bidden “Vergeef ons onze schulden zoals wij onze schuldenaren vergeven”. Daar bidden wij dat God zo met ons zal handelen als wij met elkaar handelen. Er ligt in dit woord dus een belangrijke verbinding tussen hemel en aarde, tussen God en mensen en mensen onderling.

(wordt vervolgd)

Vergeven (7) – Twee soorten

Op dit punt in de serie gekomen is het goed je te realiseren, dat er meer soorten vergeving zijn. Er is vergeving waarbij de schuld (en daarmee ook de straf) van de schouders van de dader wordt getild. Maar er is ook vergeving waarbij het slachtoffer bepaalde gevolgen van de misdaad van zich aflegt, misschien zelfs wel alle gevolgen. Dit soort vergeving maakt dat het slachtoffer uit de gevangenis van de zonde en misdaad van de dader stapt en zichzelf niet langer slachtoffer maakt van de zonde. Dit soort vergeving kan gepaard gaan met het leggen van de verantwoordelijkheid van de misdaad op de schouders van de dader en dan is vergeving juist de ander verantwoordelijk stellen in de hoop dat de dader er het goede mee zal doen. “Het goede” is in dit verband de weg zoeken van verzoening en vergeving. Daar dien je dan wel bij te zeggen dat als de dader die weg niet gaat de dader zelf de gevolgen zal ondervinden van de misdaad. Onder mensen lijkt hij er dan “mee weg te komen”, maar je moet je eens voorstellen wat het betekent voor een leven wanneer je niet in verzoening en vergeving verder wilt leven. In christelijke context wordt dan vaak gezegd dat God zal oordelen. Voor sommigen is die overtuiging genoeg om los te laten en niet verder te gaan op het pad van het zoeken van genoegdoening, voor de meesten niet. Ik kan het je niet beter uitleggen dan Rachel DenHollander, die haar misbruiker toespreekt tijdens zijn proces. De sportarts had tussen de 250 en 300 meisjes misbruikt waar Rachel er één van is. Neem even de tijd om naar haar woorden te luisteren: Klik hier

Hier zie je vergeving aan het werk. Wat in het kader van dit blogje belangrijk is is het moment waarop Rachel tegen de dader zegt dat hij niet zoveel aan haar vergeving heeft. Zij heeft hem vergeven, maar maakt duidelijk dat het er niet om gaat dat zij de dader laat boeten voor zijn daden.  Zij kan zelf niet zoveel als het gaat om het verantwoordelijk stellen van de dader en hem laten betalen voor zijn misdaden. Vergeven is voor haar zeker niet gemakkelijk maar in het licht van bijbelse vergeving is Rachels vergeving voor de dader niet het eindpunt. De reden dat ik hier de nadruk op leg is omdat je hier heel goed ziet dat vergeven door het slachtoffer wel degelijk van belang is. Je kunt je afvragen of God wel vergeeft als het slachtoffer dat niet doet (kom ik later op terug). Een beetje antwoord zie je al in de woorden van Rachel: De vergeving van een mens is belangrijk, maar zeker niet het eindpunt. Rachel kan de schuld en eis van genoegdoening van de schouders van de dader tillen, maar dat is voor de dader niet het eindstation. Voor Rachel ook niet, maar ze kan haar eigen weg van genezing gaan en is op die weg niet meer de gevangene van de dader. De eigen weg van Rachel is de weg van het vinden en krijgen van mensen, die van haar houden en van wie zij kan houden. Zij heeft de dader vergeven en kan zelf genezen.

Maar let er vooral op, dat Rachel wordt ingezet om aan de dader te laten merken waar het in zonde en vergeving daadwerkelijk om gaat. De dader is slachtoffer van zichzelf en zal dat blijven zolang hij zich niet overgeeft aan de liefde. Overgave aan de liefde is echter een uitermate pijnlijk proces omdat die liefde laat zien wat je hebt gedaan en wie je werkelijk bent. De dader zal niet met zichzelf kunnen leven als hij in het licht van liefde zal ontdekken wie hij is. Als je iemand vergeeft maak je het mogelijk dat de dader deze pijn gaat ervaren. Vergeven is dus een soort “zoete wraak”. Deze laatste opmerking is op het randje van wat wij mensen kunnen en mogen zeggen. Het is alleen wel voluit bijbels. Pauls zegt bijvoorbeeld: “Als dan uw vijand honger heeft, geef hem te eten, als hij dorst heeft, geef hem te drinken, want door dat te doen, zult u vurige kolen op zijn hoofd hopen.”  Een vijand te eten geven vind in dezelfde geestelijke ruimte plaats als vergeven. Een vijand te eten geven is ook een soort “zoete wraak”.

En vergeeft God dan ook? Ja, maar voordat we daar verder gaan is het wellicht goed om wat ik eerder schreef nog eens te overdenken en ik bedoel dan met name het zinnetje, dat als een dader zegt, dat “God hem heeft vergeven” hij daar ook de “man Gods” als getuige bij moet halen, die kan verklaren welke weg van berouw en verzoening de dader met God is gegaan (zie blogje 6 in de serie). Let op, nogmaals: Dit is niet het einde van deze gedachtengang!

(wordt vervolgd)