m/v en ambt

Jij bent de crisis

Ook al ben ik geen CGK-voorganger meer en ben ik op een aantal punten het spreek- en stemrecht in die kring kwijt geraakt, toch bevind ik mij bij tijd en wijle uit hoofde van mijn functie in CGK-kringen. Daar heerst op dit moment een crisissfeer. Pijnlijk om te zien en te ervaren. Maar aan de andere kant zei Churchill ooit: “Never waste a good crisis”. En daarom schrijf ik een blogje over wat mij laatst opviel.

Mijn blogje heet “Jij bent de crisis”. Ik heb geen idee of iemand van de deelnemers aan de crisis die uitspraak over de ander voor zijn (“haar” spreekt nog niet mee) rekening zou willen nemen. Dat maakt voor het blogje ook niet uit. Wat mij opviel is de hoeveelheid zinnen die vertaald allemaal zeiden “Ik ben het niet”. En ik kan als bijbelverhaler niet voorkomen dat ik dan de woorden van Markus 14:19 hoor echoën: “Ik ben het toch niet?” De sfeer in de CGK-kring is er op dit moment één van een kring waar iedere deelnemer zich onheus bejegend voelt. De één door wat de ander heeft gedaan en doet, de ander door het onbegrip van de één en de derden die niet snappen waarom de één en de ander de zaak zo op de spits drijven. Men voelt zich allemaal onheus bejegend. Daar heb ik geen oordeel over, want ik zou niet weten waarom je je onheus bejegend zou moeten voelen. En dat hoop ik hieronder duidelijk te maken. read more

Wat een stilte (5)

^{Geschreven op de dag na het synodebesluit aangaande vrouw en ambt in de CGK}

Onze …

Wie zijn die “onze” als Jezus ons leert het gebed te beginnen met “Onze Vader”? In mijn stilte kijk in gedachten om mij heen. Zijn “onze” alle mensen die het gebed uitspreken? Of zou Jezus als Jood alle Joden bedoelen? In de lijn van mijn voorgaande blogjes neig ik naar alle mensen. Dat is dan wel mijn geloofsuitspraak omdat ik geloof dat alle mensen hun oorsprong, hun schepping, hun zijn in God hebben. Sommigen zeggen dat God alleen Vader is voor hen die door het geloof zijn aangenomen als Zijn kind. Ik zou het wat anders zeggen. Er zijn mensen die het vaderschap van God beamen en er zijn mensen die dat niet doen. Maar dat laat onverlet dat God Vader is. Onze Vader. read more

Bij de open brief (zie vorige blog)

Gemeenschap(pelijkheid)

Zoals beloofd schrijf ik een stukje bij mijn open brief om de waarde van gemeenschap, gemeenschappelijkheid en eenheid wat duidelijker in beeld te kunnen krijgen.

Gemeenschappelijk is dat “wat voor meer mensen geldt”, “collectief” of “in het belang van meerdere mensen”. Met de toevoeging van -heid suggereer ik dat het een zelfstandig ding is geworden, een na te streven belang, een te definiëren goed dat door een bepaalde groep wordt nagestreefd. Als je op basis van gemeenschappelijkheid een beslissing neemt staat of valt de beslissing bij het belang van een groep, een meerderheid of een minderheid. Ik denk dat het dienstig is het woord “belang” hier in het oog te houden. Als je op basis van gemeenschappelijkheid kiest is er sprake van een groepsbelang en dat groepsbelang sluit mensen in of uit aan de hand van het wel of niet hebben van dat belang. read more

Open brief aan de (synode)leden van de Christelijke Gereformeerde Kerken

Zusters en broeders in Christus,

In het voorjaar van 2021 heb ik de classis Amsterdam van de CGK gevraagd om mij te ontheffen van mijn ambtsbelofte, die ik op mij nam in het najaar van 1985. In mijn uitleg van die ambtsbelofte heb ik mij vijfendertig jaar lang geschaard bij die zusters en broeders die de krappe, juridische uitleg van die belofte voorstonden. In de ambtsbelofte beloofde ik namelijk dat ik mij zou houden aan de kerkorde en de verdere besluiten van de generale synode. En na 2016, het jaar dat de synode in meerderheid besloot het besluit uit 2013 rond homoseksualiteit niet te herzien, kon ik dat niet meer. Ik heb enige tijd genomen om de uitvoering van mijn vertrek voor te bereiden zodat ik zeker zou weten dat geen gemeente, collega of kerkelijke vergadering door mijn besluit in problemen zou komen. En in 2021 onthief de classis Amsterdam mij van die belofte. Dat was voor mij geen opluchting, maar een stap in een ontwikkeling van jaren. Uit die ontwikkeling wil ik graag wat delen in dit voor de CGK belangrijke synodejaar. read more

CGK en de tijd 6 : Kerkorde (3), de Wag n bietjie boom

Zowel in het openbaar als achter de schermen speelt in het gesprek in de CGK de kerkorde een hele grote rol. Het lijkt er bij tijd en wijle zelfs op, dat we als deelnemers aan het gesprek niet meer loskomen van afgesproken regels. We keren er steeds naar terug. Ook als het gesprek zich verdiept naar bijbelverstaan, diversiteit in bijbel lezen, diversiteit in cultuur van de lokale kerken, diversiteit in tijden van schrijven, lezen en uitleggen lijkt de kerkorde steeds weer het onderwerp van gesprek te worden en het punt waarop de beslissing valt. Dat is een heel bijzondere werkelijkheid om mee te maken. De kerkorde voelt als een magneet waar we steeds weer naar terug getrokken worden. Net als het gesprek een beetje openheid krijgt en er wat herkenning begint te groeien lijkt de magneet op de deur sterker dan de kier waarop de deur staat. read more

CGK en de tijd 5 : Kerkorde (2)

Ik publiceer twee blogs in één keer om de cliffhanger van het eerste blog niet te lang te laten duren.

Het laat zich raden dat niemand in de CGK zal zeggen dat de kerkorde boven het Woord staat. De vraag is dan wel wat de relatie tussen die twee is. In de termen van mijn blogs: Wat is de relatie tussen aanvaarding van elkaar op grond van het levendmakend geloof dat de Geest geeft en de orde van de kerk? Die relatie kun je kinderlijk eenvoudig maken. Als Gods Geest het geloof geeft dan is er onderlinge aanvaarding en kan een orde in de kerk niet anders zijn dan vormgeving van die aanvaarding. Je kunt niet elkaar niet-aanvaarden want je zou tegen het werk van de Geest in gaan. Nu wordt daar doorgaans als ontwrichtend feit bij ingebracht dat we in zonden leven (wie zal dat ontkennen?) en dat ook zij die het levendmakende geloof hebben ontvangen (kunnen) zondigen. En dan kan het zijn dat je ondanks of misschien wel om het levendmakende geloof een orde moet opstellen en elkaar daar aan moet houden. En ook dat zal ik niet ontkennen. read more

CGK en de tijd 4 : Kerkorde (1)

Ik publiceer twee blogs in één keer om de cliffhanger van het eerste blog niet te lang te laten duren.

“Aanvaardt elkaar zoals Christus ons aanvaard heeft tot heerlijkheid van God.” Hoe vaker ik de woorden lees hoe indringender ze worden . Ze klinken soms zelfs als wanhopige woorden van liefde. Dat gebeurde mij in ieder geval toen ik de betogen las waarmee sommige CGK-kerken andere CGK-kerken op basis van kerkordelijk denken willen duidelijk maken dat de consequentie van hun stappen zal zijn dat ze niet meer als zusterkerken zullen worden aanvaard. Die redenering is niet zo heel moeilijk en klinkt bij velen als heel logisch in de oren. Bij toetreden tot een kerkgenootschap beloof je je aan de onderling gemaakte regels te zullen houden. Kom je met een regel in de knel dan kun je voorstellen die regel te veranderen. Zegt de meerderheid daar “nee” op dan hou je je gewoon aan die regel. Doe je dat niet dan zeg je daarmee, dat je de afgesproken orde niet meer ondertekent en hoor je de facto niet meer bij het kerkgenootschap. Het klinkt wat rigide zoals ik het nu schrijf, maar mensen moeten onderling kunnen weten waar ze met elkaar aan toe zijn. Daarom zijn er regels en daarom houden we ons daaraan. Hier en daar worden vergelijkingen gemaakt met het voetbalspel. Als mensen zich daar niet aan de regels houden kun je het spel niet spelen. Je benadeelt andere spelers als je je niet aan de regels houdt. read more

CGK en de tijd 3 : Bijbel als Woord van God

Ik durf er mijn hand voor in het vuur te steken dat geen van de ambtsdragers van de CGK zal zeggen dat de bijbel niet het Woord van God is. Dit gezegd hebbend hoor ik collega-ambtsdragers denken: Ja, maar de één bedoelt er wat anders mee dan de ander. Naar ik hoop denkt niemand: Ja, maar zij bedoelen daar wat anders mee dan wij. Als dat laatste wordt gedacht is er sprake van een scheiding. Als het eerste wordt gedacht is er sprake van een gesprek. In de scheiding ben je partij, in het gesprek ben je onmisbaar onderdeel. Alle onmisbare onderdelen bij elkaar (alle CGK-ers) genomen gaat het gesprek over de ontdekking van de bijbel als Woord van God. Die ontdekking is als het goed is van al die CGK-ers een dagelijkse bezigheid. read more

Niklaus Koppernigk en de CGK

In de tijd van Niklaus ging men er van uit, dat de aarde het middelpunt van ons zonnestelsel en het heelal was. Zo had God het gemaakt en bedoeld. De aarde, de mens in het midden. De zon draaide om de aarde. Dat leverde wel veel rekenproblemen op, want de waargenomen banen van de planeten en de zon klopten niet. Observaties weerspraken het feit dat de aarde het middelpunt was. Men herrekende steeds opnieuw om het systeem passend te maken en dus steeds te kunnen blijven volhouden dat de zon om de aarde draaide. Niklaus kon ook heel goed rekenen en observeren. Daarnaast durfde hij ook buiten de lijntjes te denken. Hij kwam tot de conclusie, dat niet de zon om de aarde draaide, maar de aarde om de zon. Opeens klopten de berekeningen wel en viel alles op zijn plaats. De kerk was daar nog niet aan toe en plaatste zijn boek “De revolutionibus orbium coelestium” op de Index, de lijst van verboden boeken. De kerk hield zich liever vast aan het ingewikkelde systeem van de zon, die rond de aarde draait dan dat men het veel logischer idee dat de aarde rond de zon draaide omarmde. Men had het nu eenmaal altijd zo gezegd en zo was het de bedoeling van God. read more

Categoriefout

Zoals ik in het vorige blogje schreef zie ik op dit moment binnen de CGK mensen een categoriefout maken. Dat zie je met name naar voren komen op momenten dat het besluit van een lokale kerk wordt bekritiseerd vanuit de kerkelijke regels en de trouw aan die regels. Ik hoop duidelijk te maken dat de beslissing op lokaal niveau niet genomen is als een keuze om zich niet aan de regels te houden. Er zit blijkbaar (anders hadden kerken dat niet gedaan) een innerlijke spanning tussen de eigen beslissing en die van de Generale Synode (GS). Ik geloof dat die spanning wordt veroorzaakt door het feit, dat de lokale beslissing een andere categorie is dan de regel die de GS vaststelt. Dat laatste heeft zeker te maken met het feit, dat het gereformeerd kerkrecht de lokale kerkenraad als hoogste autoriteit in de aarde kerkorganisatie ziet. Volgens mij is dat de voedingsbodem voor categoriefouten in synodale regels, maar dat laat ik even liggen. Nu eerst …. read more