CGK en de tijd 6 : Kerkorde (3), de Wag n bietjie boom

Dit bericht is 5651 keer gelezen!

Zowel in het openbaar als achter de schermen speelt in het gesprek in de CGK de kerkorde een hele grote rol. Het lijkt er bij tijd en wijle zelfs op, dat we als deelnemers aan het gesprek niet meer loskomen van afgesproken regels. We keren er steeds naar terug. Ook als het gesprek zich verdiept naar bijbelverstaan, diversiteit in bijbel lezen, diversiteit in cultuur van de lokale kerken, diversiteit in tijden van schrijven, lezen en uitleggen lijkt de kerkorde steeds weer het onderwerp van gesprek te worden en het punt waarop de beslissing valt. Dat is een heel bijzondere werkelijkheid om mee te maken. De kerkorde voelt als een magneet waar we steeds weer naar terug getrokken worden. Net als het gesprek een beetje openheid krijgt en er wat herkenning begint te groeien lijkt de magneet op de deur sterker dan de kier waarop de deur staat.

Nu is dit waarschijnlijk ook de taak en de plaats van de kerkorde. De kerkorde is een set regels die ons ertoe moet zetten twee keer na te denken over een bepaalde koers, een bepaalde beslissing of een bepaald voornemen voordat we het gaan uitvoeren. Niemand zal de kerkorde (naast de bijbel en de belijdenis) het laatste en hoogste woord geven. Het is alleen handig dat er een klein setje regels bestaat, die een eerste wachtfunctie hebben bij beslissingen. Een eerste wachtfunctie. Maar let op wat er met die wachtfunctie gebeurt.

Een hoogleraar uit mijn studietijd sprak over de “Wag n bietjie boom” (Ziziphus mucronata), ook wel Blinkblaar genoemd.. Een Zuid-Afrikaans sprekende vriendin kan het beter, maar als je het uitspreekt klinkt het als “waggenbiekjieboom”. Die hoogleraar vertelde dat de Wag n bietjie boom een soort dorens heeft die je vasthouden. Als je met je kleding langs die boom schuurt haken de dorens in je kleding en moet je je doorn voor doorn lospeuteren voordat je verder kunt wandelen. De naam betekent dan ook “Wacht een beetje boom”. Hou eens even stil, blijf eens even wachten, heb eens wat nauwkeuriger aandacht. En dat zie ik ook als functie van de kerkorde. Als je er langs schuurt haakt het in je kleding. Als je kleding aan hebt komen de doorns niet diep en snijden nauwelijks in het vlees, maar houden je een tijdje bezig voordat je verder kunt gaan. Een heel goede functie als je te snel zou willen gaan. Want, zo leerde mijn leermeester, als je te snel los zou willen komen van de boom grijpen er nog meer doorns in je kleding. Een rukkende beweging zet je alleen maar meer vast omdat de takken gaan zwiepen en meer doorns je kleding raken. Je moet de doorns één voor één loshaken, zorgvuldig, aandachtig. En dan kun je verder lopen.

Maar die hoogleraar leerde ook dat als je alle doorns los had de boom zelf je niet meer kon vasthouden. De boom heeft niet een blijvende functie op jouw levenspad. De boom dient zich bewust te zijn van zijn taak en plaats om het zo maar eens te zeggen. Als je met aandacht en zorgvuldigheid de doorns hun plek hebt gewezen door ze uit jouw kleding los te maken staat de boom nog wel overeind, maar gaat jouw weg verder en blijft hij achter. Je hebt geleerd, bent wijzer geworden, hebt goede aandacht gehad, maar de boom blijft achter omdat jouw aandacht en zorgvuldigheid sterker was dan de statische grip van de boom. En dat zie ik ook gebeuren bij de kerkorde. Ik zie mensen zorgvuldig de haken uit hun kleding halen. Haakje voor haakje, vaak in een jarenlange zoektocht en vraag om aandacht maken ze de boom duidelijk dat hij los moet laten. Dat doen ze niet omdat ze de boom verachten of ontkennen, maar omdat de argumenten sterker zijn dan de hakende doorns van de boom. In kerkelijke zin: De argumenten uit de Bijbel en belijdenis en de groei en ontwikkeling van de lokale kerk maken de haakjes los uit de kleding van die lokale kerk.

Het is een beeld om over te mijmeren voordat we weer een kerkelijk gesprek aangaan en ons laten voeden door vooringenomen standpunten. De lastigste vraag voor de CGK op dit moment lijkt mij: Zijn we te lang voor elkaar een doornige tak geweest? Waarom mij dat de lastigste vraag lijkt? Omdat een deel van de kerken al los van (de vrouw&ambt-tak van) de boom is en we niet veel anders kunnen doen dan kiezen tussen elkaar verliezen door te blijven haken of elkaar behouden door los te laten. Het is een belangrijke leerschool, want de toekomst zal nog veel meer van dit soort vragen met zich meebrengen. Wie een beetje luistert hoort de volgende vragen al komen. Des te meer reden om ons de vraag te stellen hoe lang we blijven haken.