Peter van Dolderen

De post-individualistische samenleving (60)

De onderhond (1)

Er moet op een dag een post-individualistische gemeenschap volgen uit de naastenliefde die Jezus opdraagt en zelf ook doet. Maar in de vorige ontmoetingen is die gemeenschap nog niet of nauwelijks zichtbaar. Je kunt vermoeden dat de vrouw uit blog 59 bij Jezus blijft, maar dat is alleen een vermoeden, een hoop, geen feit. Nu hoeven ze ook niet bij elkaar te blijven om een gemeenschap te vormen, maar daar heb ik het later over. Dit keer geen bewijs van een gemeenschap die ontstaat, geen bewijs van een gemeenschap in de eerste graad. Vandaag komen we een man tegen. De ontmoeting begint met het feit dat Jezus hem “zag”. Je leest het in Johannes 9, een hoofdstuk dat bekend staat als “De genezing van de blindgeborene”. Ook nu zal niet alles in één blog passen, dus ga er even voor zitten. We zijn nog steeds op weg naar de post-individualistische samenleving. read more

De post-individualistische gemeenschap (59)

Zonder zonde geen naaste (Lees eerst blog 57 en 58)

Blijft die vrouw over midden in de kring. Jezus kijkt haar aan en vraagt: “Vrouw, waar zijn die aanklagers van u? Heeft niemand u veroordeeld?”. Nee dus. Niemand. Ze zijn vertrokken. De naastenliefde van Jezus voor de aanklagers heeft in ieder geval een lynchpartij voorkomen. Maar daarmee is er nog geen gemeenschap ontstaan. Jezus kan het proberen bij deze vrouw. De naastenliefde voor de schriftgeleerden en Farizeeën hebben we gezien, maar die had vooralsnog geen resultaat. De vrouw dan maar. Jezus legt contact. “Vrouw, waar zijn die aanklagers van u? Heeft niemand u veroordeeld?” read more

De post-individualistische gemeenschap (58)

Zonder zonde geen naaste (Lees eerst blog 57)

Het woord van Jezus heeft effect: “Wie van u zonder zonde is, laat die als eerste de steen op haar werpen.” Het effect is dat de vragenstellers nog even blijven staan en dan één voor één weggaan, te beginnen bij de oudsten tot de laatsten. Wat gebeurt hier? De oudsten, de mensen met de meeste ervaring en de meeste studiepunten, realiseren zich opeens dat een oordeel over een medemens heel erg gevaarlijk is voor jezelf volgens de bijbel. Zeker als het gaat om seksuele zonden. Jezus leert niet voor niets dat “… al wie naar een vrouw kijkt om haar te begeren, in zijn hart al overspel met haar gepleegd heeft.” Ga er maar aan staan! Kijk in je eigen hart en geef eerlijk antwoord op de vraag of je niet bij tijd en wijle een mens aankijkt en denkt aan seks met hem of haar. En die regel had Jezus waarschijnlijk niet eens zelf verzonnen maar kwam uit de koker van de Farizeeën. En het zijn dan ook de oudste Farizeeën die het eerst vertrekken. Zij realiseren zich hun eigen zonden en weten meteen dat het onhaalbaar is om deze vrouw in het midden te veroordelen ook al was ze op heterdaad betrapt. Maar laten we eerlijk zijn, ik zei in het vorige blog al dat ik het vreemd vond dat er geen “partner in crime” bij was. Waarom neem je alleen deze vrouw mee? Is één van jullie soms haar bedgenoot geweest? Of een vriendje van je? Of een vooraanstaand iemand? Jezus leidt in ieder geval de aandacht af van deze vrouw naar de gesteldheid van de vragenstellers en die vragenstellers zijn opeens verdacht als mogelijke partners in crime. read more

De post-individualistische gemeenschap (57)

zonder zonde geen naaste

Aangezien ik de uitdaging aangegaan ben om in elk facet van de woorden en daden van Jezus de naastenliefde als bron van leven te laten zien mag ik een tijdje genieten van wat ik het liefste doe en dat is iets van God laten zien door de bijbel te verhalen. Dat is zo leuk! Neem nu die ochtend dat Jezus onderwees in de tempel van Jeruzalem. (Joh. 8:1-11) Let op, hij onderwees, dus deelde wat hij wist. Dat is een eenzijdige communicatie. Maar op een gegeven moment komt er een groep mensen niet alleen bij staan, maar verstoren ook de leersessie. Laten we de groep nader bekijken. read more

De post-individualistische gemeenschap (56)

PYMWYMI (3)

Lees eerst blog 54 en 55!

De mensen in de jezusstoet zullen zeer gemengde gevoelens hebben gehad op het moment dat Jezus zegt dat hij bij Zacheüs MOET zijn. Het druist in tegen de gangbare mening van de massa over mensen als Zacheüs. Die zijn toch zelf verantwoordelijk voor hun collaboratiegedrag! Wellicht menen ze zoveel belang bij Jezus te hebben dat ze zijn gedrag van nu even door de vingers zien en meewandelen. Maar let op!

⁶ En hij (Zacheüs) haastte zich en kwam naar beneden en ontving Hem met blijdschap.
⁷ En allen die het zagen, morden onder elkaar en zeiden: Hij is bij een zondige man binnengegaan om daar Zijn intrek te nemen. read more

De post-individualistische gemeenschap (55)

PYMWYMI (2)

(Lees eerst het vorige blogje)

De mensen in de jezusstoet kunnen nu doorhebben dat ze dingen niet zien die er wel zijn en dingen wel zien die er niet zijn. Zij kunnen weten dat zij de blinden zijn in tegenstelling tot de “zekere blinde” die langs de weg zat. Dat Jezus deze opmaat kiest heeft alles te maken met de essentiële ontmoeting van deze dag. En herinner je dat ik deze dag onder de aandacht breng om te laten zien dat Jezus is wat JHWH altijd heeft gezegd. We lezen verder. read more

De post-individualistische gemeenschap (54)

PYMWYMI – Put Your Money Where Your Mouth Is

Volg het leven van Jezus, zei ik in het vorige blog. Mooie woorden, maar laat het maar zien. Ik neem je mee in een dag in het leven van Jezus. Wellicht duurt dat een paar blogjes, want ik moet natuurlijk wel uitleggen wat er gebeurt. Maar stap voor stap zul je zien dat het feit dat Jezus zichzelf geeft betekent dat er leven en zin aan de dag komt. Je kunt de letterlijke tekst lezen in Lukas 18:35-19:10. Ik begin bij de opmaat. Let op Jezus!

³⁵ Het gebeurde nu toen Hij dicht bij Jericho kwam, dat een zekere blinde aan de weg zat te bedelen.
³⁶ En toen hij de menigte voorbij hoorde gaan, vroeg hij wat er aan de hand was.
³⁷ En zij vertelden hem dat Jezus de Nazarener voorbijging.
³⁸ En hij riep en zei: Jezus, Zoon van David, ontferm U over mij!
³⁹ En zij die vooraan liepen, bestraften hem, opdat hij zou zwijgen. Hij echter riep des te meer: Zoon van David, ontferm U over mij! read more

De post-individualistische gemeenschap (53)

Geven of vragen?

Vragen rond God of geloof draaien in onze wereld vaak over het bestaan van God, de eisen die God stelt als hij bestaat, de wereldordening die Hij op het oog heeft en meer van die zaken. De toonzetting van gesprekken is dan ook vaak die van Eiser (God) en gehoorzamer (de mens). Die verhouding van eiser en gehoorzamer ligt in onze maatschappij lastig. Dat heeft alles te maken met onze culturele ontwikkeling naar het individualisme. De inzet van het individu moet aantoonbaar nut en voordeel hebben voor het individu. Mijns inziens worden gesprekken over God om die reden tegenwoordig vaak doortrokken met gedachten aan de welvaart die de mens door zijn dienst aan God van God mag verwachten. Dat is niet alleen nu zo, dat is eigenlijk nooit anders geweest. De mens denkt aan zijn eigen nut en voordeel. Zelfs de Heidelbergse Catechismus vraagt steeds naar het nut voor ons en alle gedachten over het bereiken van de hemel, het nirwana of een een hogere reïncarnatie wijzen daar ook op. Het klinkt in mijn oren heel vaak als erg hebberig. De mens moet voordeel hebben van de dienst aan God en God wordt dan vaak in de hoek gezet van degene die zegent en de mens van al het goede voorziet. Zo zou ik geen relatie met een medemens willen opbouwen en zeker niet met God, maar dat is mijn gevoel. Wat ik niet vaak tegenkom in gesprekken over God is de vraag naar de zin van het contact met God. En bij zin denk ik niet eerst aan “wat heb ik er aan?”, maar aan wat is de essentie van het contact met God? Ik ga nu een overstap maken van de functieterm (God) naar een naam (JHWH), dus naar de persoon waarvan de bijbel zegt dat hij God is. Blijf daarbij wel steeds bedenken dat we het hebben over God, dus “boven wie niets hogers denkbaar is” en dan specifiek over wat de bijbel daar als antwoord op geeft. Ik ga niet aantonen dat de bijbel daar gelijk in heeft of niet, maar volg de gedachtegang op zoek naar de zin van ons bestaan. read more

De post-individualistische gemeenschap (52)

De God van de bijbel

We komen nu op zeer glad ijs. Ik ga namelijk het geloof in de God van de bijbel benaderen vanuit een individualistisch denkpatroon. Velen haken hier af. Voor hen is de God van de bijbel de Enige. Hij openbaart zich en wordt niet door mensen verzonnen. Het geloof in Hem is een gave van God zelf en je kunt Hem als mens niet op de ontleedtafel van het menselijk verstand leggen. Hoezeer ik het daar ook mee eens ben, ik heb mezelf als taak gesteld om vanuit het individualisme te denken en zoeken. Daarbij vind ik het van belang om de vragen niet te beantwoorden met een “dat moet je gewoon geloven”-antwoord. Want daarmee ontsla je jezelf niet van de vraag. Dan wordt namelijk de vraag: Hoe kom je er bij tegen de ander te zeggen dat hij dat “gewoon moet geloven” terwijl je tegelijkertijd zegt dat dat geloof een gave van God is? En de individualist weet zichzelf en zijn eigen gedachten autonoom te zijn. Willen we dus als individualisten over God denken en wellicht in God geloven dan zullen we op een ander punt moeten beginnen dan bij de openbaring. En daar is niets mis mee, want zelfs de bijbel roept ons op om alle dingen te onderzoeken. De God van de bijbel raakt niet van zijn stuk als wij gaan onderzoeken. Dat zou trouwens ook het einde zijn, want dan zou ons onderzoeken hoger zijn dan God en dat maakt ons tot God. En bedenk je dat een individualist zich niet laat overtuigen door een collectief aangenomen stelling aangaande openbaring. Ik zal hier niet alle tegenargumenten van de individualist gaan noemen, want ik wil graag verder op het pad waar ik liep. read more

De post-individualistische gemeenschap (51)

Intermezzo : Hoezo God?

Het is nodig om iets op te helderen. Als wij spreken over God denken wij wellicht dat wij allemaal hetzelfde bedoelen, maar geloof me, dat is absoluut niet het geval. In bijna alle gesprekken waaraan ik deelneem gaat het direct of zijdelings over God, maar heel vaak merk ik dat mensen onderling een heel andere definitie van het woord of begrip God gebruiken. Het woord God levert heel veel verschillende beelden, voorstellingen en verwachtingen op. Het gebruik van het woord is nu zo onduidelijk geworden dat een afkorting als “omg” (Oh My God) miljarden keren per dag wordt gebruikt zonder dat iemand zich afvraagt wat er nu eigenlijk bedoeld wordt of waarom je het zou roepen. Het klinkt in ieder geval meer als een gebedsuitroep dan de onder ons bekende vloek (gvd), maar wat men nu van welke god verwacht is volstrekt onduidelijk. Deze begripsvervaging werkt mee aan de vervreemding van God en het geloof in God. read more