De post-individualistische gemeenschap (48)

Dit bericht is 1479 keer gelezen!

Verantwoording aan mijzelf

Ik moet even een pas op de plaats maken en een waarschuwingsboord voor mij zelf (en misschien ook wel voor de lezer) plaatsen. Ik ben op het punt gekomen waarop het heel verleidelijk is om met grote passen voorwaarts te gaan om er dan na niet al te lange tijd achter te komen dat ik helemaal terug ben bij af. Laat ik me nader verklaren.

Vanuit de gedachte (en ik hoop dat je die deelt) dat Liefde is bereikt door de wederzijdse individualistische keuze van geven en ontvangen (zie vorige blogs) van mij en mijn naaste zou ik vol kunnen opstomen naar het definiëren van de Liefde. Dat is aanlokkelijk omdat het weer houvast biedt die boven de individualiteit uit gaat. Mensen krijgen weer een kader, een norm, een kleur om te bekennen en een maat om te meten. Maar die stap moeten we juist niet nemen. Zodra je namelijk de Liefde definieert, omlijst, afbakent, heb je een nieuwe collectieve norm of maat gecreëerd en is de stap heel snel gezet naar een nieuw collectivisme. En dat is een doodlopende weg. Elk collectivisme dat na de individualisering van onze maatschappij ontstaat of is ontstaan is in feite niets anders dan een populistische one-issue beweging. Ik ga er nu niet verder op in, maar ik meen dat je in elke collectieve beweging van na de individualisering een onhoudbare spanning kunt waarnemen tussen het ene onderwerp waarom mensen zich aansluiten bij die beweging en de individualiteit van de aansluitende mensen zelf. Sluit je je bijvoorbeeld bij een groep aan om de stikstofreductie-manie aan de kaak te stellen zodat er toch ruim vlees kan worden gegeten en huizen kunnen worden gebouwd dan zijn er heel veel gebieden van jouw eigen leven die niet aan de orde komen in die groep. Jouw individualiteit laat zich niet opsluiten binnen één onderwerp. Als de groep dan ook andere onderwerpen gaat aansnijden is de kans groot dat je vervreemd raakt van de groep. Stel je bent een SGP-boer, die om voor jou belangrijke redenen graag op de BBB zou stemmen, dan is de kans groot dat je op het punt van vrije ethische keuze ten aanzien van seksualiteit of levensbeëindiging in de problemen komt. “De anticonceptiepil moet volgens BBB in het basispakket van alle zorgverzekeringen komen” en “Onderwijzers op alle scholen wordt verboden hun eigen ideologieën te verspreiden onder leerlingen”  (site van de BBB). Anderzijds zal de SGP geen krachtige vuist kunnen (of willen) maken ten aanzien van stikstof en dat kan jou je bedrijf kosten. Een nieuw collectivisme is dus gevaarlijk.

Cliffhanger 1: One-issue partijen zijn tijdelijke bewegingen omdat er geen overkoepelende levensvisie aan ten grondslag ligt anders dan het recht op individualistische keuzes.

Dus moeten we waken voor een nieuw collectivisme. Maar we hoeven er ook niet voor te vrezen, want een nieuw collectivisme houdt geen stand. We kunnen het individualisme niet niet-ontdekken. Als ik in de blogserie dus snel een stap zou zetten van de Liefde via de definitie van de Liefde naar God zou mijn hele exercitie in no-time doodlopen op het individualisme. En dat was nu juist de insteek, namelijk een POST-individualistische gemeenschap. En op dit punt moeten we zeker ook meerekenen dat een oproep om God te gehoorzamen voor veel individualisten hetzelfde klinkt als het moeten gehoorzamen van de vinding en het geloof van andere mensen. Dus laten we uitkijken.

Wat dan wel? Ik moet de uitdaging aangaan om de keuze waarvan het individu zegt dat het naastenliefde is ook daadwerkelijk zo te aanvaarden. Een individualistische keuze mag niet worden ontkracht omdat een bepaalde groep mensen of een meerderheid zegt dat het geen naastenliefde is. Toch is er in de Liefde iets geplant dat onvervreemdbaar is geworden, namelijk het ontvangen van wat het individu naastenliefde noemt. De ontvanger, de naaste dus, is onvervreemdbaar onderdeel van de Liefde, omdat de Liefde minstens tweezijdig is (zie vorige blog). Als mijn naaste mijn naastenliefde niet ontvangt ontstaat er geen Liefde, geen “meer” in onze relatie. En zonder dat “meer” is er geen post-individualistische gemeenschap.

Maar het “meer” mag niet leiden tot een nieuw collectivisme, een nieuw program waar je aan moet voldoen. Het “meer”, de Liefde dus, is fluïde, meervormig, veranderend. De reden daarvoor is dat de Liefde ontstaat uit steeds andere individuen. Zelfs ik ben vandaag een ander individu dan morgen. Als ik mij morgen in liefde aan mijn naaste geef kan mijn naastenliefde een andere vorm en/of inhoud hebben dan vandaag. Dus bind mij ook niet vast aan mijn daden van vandaag want je zou mijn groei en ontwikkeling naar beter belemmeren. Je zou belemmeren dat ik mijn fouten zou zien en ervan leren.

Cliffhanger 2 : Zou de Liefde zich kunnen door ontwikkelen tot een eigen persoonlijkheid, een eigen identiteit?

(wordt vervolgd)