De post-individualistische gemeenschap (47)

Dit bericht is 726 keer gelezen!

Bevrijding van mijn keuze?????

Ik schreef in blog 46: “En dat maakt de ontmoeting met de naaste nu zo uitermate interessant. Daar gebeurt iets dat ons zowel aanspreekt op onze individualistische keuzes als ons van die keuzes zelf bevrijdt. En deze dubbele werking maakt dat we ons verzetten totdat we de keuze maken ons er aan over te geven en dan zullen zien dat het ten diepste niet onze keuze was. Het was immers de naaste die ons tot Godskennis bracht.” Maar hoe kun je nu door je eigen individualistische keuze van die keuze worden bevrijd?

Het lijkt een woordenspelletje. Toch nodig ik je uit mee te wandelen. Ik heb tot op heden volgehouden dat de liefde voor jouw naaste een eigen individualistische keuze is en dat die naastenliefde volgens de bijbel de zin van jouw aardse bestaan is. Niemand dwingt jou en niemand neemt jou die vrijheid af om uit jezelf jouw naaste lief te hebben. Daarbij is het de individualistische keuze van jouw naaste om open te staan voor jouw liefde. Sterker nog, door jouw liefde te vragen bewijst jouw naaste jou een dienst. Maar zodra jouw naaste en jij elkaar raken ontstaat er iets nieuws. Jij hebt iets van jezelf gegeven, jouw naaste heeft iets van zichzelf gegeven en jullie beiden worden nu medegevormd door iets gemeenschappelijks. Dat gemeenschappelijke is niet meer uit te gummen, niet meer weg te denken. Maar tegelijkertijd is heel de beweging niet meer (helemaal) alleen jouw eigen keuze. Jouw individualistisch keuze is deel geworden van iets groters. En dat proces kun je op veel manieren duiden. Je kunt bijvoorbeeld zeggen dat je jezelf hebt gegeven, maar ook dat je iets bent kwijt geraakt. Proef het verschil tussen die twee. Je hebt iets ingeleverd en dat is dus niet meer alleen van jou. Tegelijkertijd is het geen verlies want je kreeg er iets groters voor terug. Wat je terug kreeg is zelfs groter dan jou en jouw naaste samen.

We moeten woorden zien te vinden voor dat “grotere”. Dat moet! Waarom? Omdat dat grotere ons en onze wereld zal verlossen uit het individualistisch zelfgekozen isolement van de hedendaagse mens. Dat isolement is mijns inziens dodelijk, een eeuwige hel zo je wil. Het isolement vernietigt onze samenleving en onze planeet. Verlossing is nodig. Maar het moet een naam hebben, we moeten het benoemen. Anders kunnen we er geen relatie mee hebben. Nu verwacht je van mij wellicht dat ik het meteen God ga noemen, maar dat doe ik nog niet. Daar is het te vroeg voor. Vooralsnog zitten we op het punt dat we nog kunnen zeggen dat we het grotere zelf hebben veroorzaakt, zelf hebben gewild. Als je het dan God zou noemen blijft God een product van ons denken, voelen en inzetten. Dat is mij veel te klein. Temeer daar het zou betekenen dat nog steeds mijn eigen handelen en denken de bron van alle zin zou zijn. Dat is mij te gevaarlijk. Maar we moeten wel een woord afspreken, want anders kunnen we ons er niet toe verhouden en kunnen we het ook niet delen, laat staan uitbreiden.

Ik stel voor het woord Liefde met een hoofdletter voor dit grotere te gebruiken. Dan kunnen we ons ertoe verhouden, maar kunnen we ook samenwerken. Het behoedt het individu ervoor om eigenmachtig met het “grotere” om te gaan, want ieder staat in relatie met de inzet van de naaste. Ook al kun je Liefde niet vast definiëren of in betekenis afbakenen, we weten allemaal wel tot op zekere hoogte wat wel of geen Liefde is. Dus kunnen we er mee werken ook al is het een ontdekkingstocht zonder definitief doel. De tocht is in deze het doel, het onderweg blijven de energie.

Maar het belangrijkste van alles: Het is niet meer (alleen) van mijn keuze afhankelijk en ik ben niet meer (alleen) verantwoordelijk. Einde neo-liberalisme! Met plezier geef ik mij over aan de naastenliefde om de zin van het leven te ontdekken. Dat is mijn individualistische keuze die mij verlost van mijn eenzaamheid en mijn individualiteit maakt tot een essentieel deel van de zin van het bestaan op zich. Zo ben ik bevrijd van mijn keuze en bevrijd tot een nieuwe keuze in gemeenschappelijkheid.

(wordt vervolgd)