De post-individualistische samenleving (69)

Dit bericht is 867 keer gelezen!

Gevaarlijke onzin (3)

Jezus houdt van deze man ……. Maar niet van wat hij zelf zijn “beste zelf” noemt. Zo eindigde het vorige blog. Jezus ziet en hoort zijn onrust en combineert het met wat hij ziet. “Eén ding ontbreekt u: ga heen, verkoop alles wat u hebt en geef het aan de armen en u zult een schat hebben in de hemel; en kom dan, neem het kruis op en volg Mij.” Dus volgens Jezus zal de onrust van deze man verdwijnen als hij zijn verzamelingen verkoopt, als eenmalige actie de armen helpt met het geld, vervolgens een niet-aantrekkelijke levenstaak (kruis) op zich neemt en Jezus gaat volgen. Jezus noemt het “één ding”, maar het is een viertrapsraket. Het lastige van deze opdracht is dat Jezus de man aanraadt om zijn “beste zelf” weg te doen en onaantrekkelijk leven te gaan leiden / lijden. Zijn “beste zelf” notabene! Hij had er in zijn verzamelwoede zo hard aan gebouwd!

We laten de man en Jezus even voor wat ze zijn. Ik vestig de aandacht op een paar gevolgen van het feit, dat in onze maatschappij het werken aan je beste zelf leidend en normerend is geworden. Mensen, wij, zijn klemgezet door een verzameldemon. Ons wordt geleerd dat we vooral voor onszelf verantwoordelijk zijn en dat we recht hebben op een voorspoedig en welvarend leven. Er zijn zelfs religieuze leiders die deze termen gebruiken en ze verdedigen met een beroep op beloftes van God. Nu is ieder die in deze termen werkt en leert religieus. De religie is die van “jouw beste zelf”. Een religie is niet per definitie een godsdienst. De laatste is letterlijk het dienen van (een) god. Maar dat vraagt erkenning van iets of iemand als “god”. Iets of iemand god noemen betekent dat er gezag is boven de mens, boven het ik. Je erkent dingen te doen in gehoorzaamheid aan god, wellicht zelfs tegen eigen rede en gevoel in. Religie daarentegen is een systeem van werken. “The fixed set of rules by which we live”. Dat systeem garandeert jou dingen. Als je altijd jouw linker sok eerst aantrekt in de ochtend zal elke zakelijk transactie die dag winstgevend zijn. Dat is religie, zij het een beetje lachwekkend neergezet. Als je in de morgen om 03.00 uur dit gebed bidt heb je een voorspoedige dag. Dat is religie. Als je tienden geeft aan onze kerk dan zul je een veelvoud terugontvangen. Dat is religie. Doe dit of dat en je zult gezegend worden door god. Dat is religie. Zo gezien is individualisme een voedingsbodem waar tientallen religies op kunnen floreren. Maar let er op dat het niet meer of minder is dan het realiseren van de door jou bepaalde beste zelf en dat je zo realiserend eigenlijk geen boodschap hebt aan jouw medemens. Het meest gevaarlijke individualisme is wel die leer die jou de hemel beloofd als jouw beste zelf. Het wordt een scam als je daar voor moet gaan betalen of inleveren. Waarom dit intermezzo? Wel, moet je eens letten op wat Jezus doet met die rijke man. Is het een scam? Is het de belofte van zijn beste zelf?

Jezus raadt de man aan om het door de man nagestreefde “beste zelf” weg te doen. Dat advies kan in onze wereld rekenen op de hoon van het overgrote deel van onze individualistische bevolking. Sterker nog, het is voor velen DE reden om niets meer met God, Jezus, kerk of geloof te maken te willen hebben. Ze dwingen je en willen alleen je geld. Wij zouden de man dan ook toeroepen: Trap er niet in! Je mag zelf bepalen wat jouw beste zelf is! Het is een scam met loze beloftes over een hemel die niet bestaat, want nooit bewezen is!

Maar hebben wij wel door wat Jezus doet? Ik heb sterk de indruk dat hij de onrust van de man (Wat moet ik doen?) zeer spits analyseert en een heel passende therapie aanbiedt om uit die diepgevoelde onrust en paniek te komen. Het lijkt er op dat de overweldigende rijkdom van de man een even grote etterbult is geworden die zijn leven constant onder koorts zet. Wat is er dan op tegen om de bult uit te knijpen? Maar niet zonder toestemming van de man.

(wordt vervolgd)