Vergeven (3) – Wat doen we eigenlijk?

Dit bericht is 3990 keer gelezen!

Wat doen we eigenlijk als we een ander vergeven? Ieder van ons kan wel een situatie voor de geest halen waarin we een ander hebben vergeven / zouden willen vergeven / niet kunnen vergeven / zouden moeten vergeven. Je vindt dat de ander oorzaak is van leed, pijn, onrecht of beschadiging en dat feit staat als een onzichtbare muur tussen jullie in. Het contact is zeer moeizaam of helemaal verbroken en je hebt merkbaar moeite om die ander te zien, met hem in één ruimte te zijn, laat staan te ontmoeten. Zelfs al is die ander er niet dan draag je nog de pijn en het leed met je mee. Het beheerst jouw leven in meerdere of mindere mate. Maar wat of wie beheerst jouw leven eigenlijk? Het gaat uiteraard te ver om allerlei verschillende situaties voor het voetlicht te halen. Wat jouw leven beheerst zal per situatie verschillen. Als je bijvoorbeeld blijvende schade hebt opgelopen zul je moeilijker los kunnen komen van wat gebeurd is dan wanneer wonden op een dag zijn genezen. Maar ook al klinkt de vraag per situatie anders, de grondtoon blijft dezelfde. Wie of wat beheerst jouw leven? Heeft de dader die macht? Kan hij jou blijven gijzelen in een gevangenis van aangedane pijn? Ben je het zelf die in die gevangenis blijft zitten en weigert naar buiten te komen? Ben je opgesloten? Houd je jezelf opgesloten? Is het een combinatie van factoren?

Hoe je ook op deze vragen antwoordt de vragen maken duidelijk wat we doen als we vergeven. We stappen de gevangenis uit. Sommigen kunnen dat uit zichzelf, anderen kunnen dat met hulp van anderen en weer anderen hebben het nodig dat de dader de gevangenis opent en ons smeekt naar buiten te komen. Maar de stap blijft dezelfde. Vergeven is uit jouw gevangenis van pijn en leed stappen. Je legt als het ware de gevangenis af. Je weigert nog langer gevangen te zitten. Je weigert om op de dader te wachten tot hij de deur opent door een oprechte vraag om vergeving. Stel je voor dat hij dat niet doet laat je je dan je hele leven gijzelen? Maar ook als je wacht op genoegdoening, straf voor de dader, die zeker zo pijnlijk is als wat jou is aangedaan, is dat dan voldoende om uit jouw gevangenis te komen? Je weet eigenlijk het antwoord al. Vergeven is en kan niet (alleen) afhankelijk zijn van de dader. Het is iets dat het slachtoffer doet. Het slachtoffer legt de gevangenis af, aanvaardt het leven zoals het nu is en blijft niet wachten op de dader. Het slachtoffer vergeeft de dader, wacht niet meer op de afrekening met de dader. Zelfs als de dader nog zou komen met berouw (wat op zich heel mooi zou zijn) dan nog zou dat bij het slachtoffer niets toe of afdoen aan de vergeving.

Iemand schreef dat vergeven ook iets arrogants had. Je doet net of je het verschil tussen goed en kwaad kent en zet jezelf als slachtoffer boven de dader. Alsof de dader van jouw goedheid afhankelijk is. Er zitten veel haken en ogen aan deze gedachten, waarvan sommigen terecht en anderen minder terecht. Op die afhankelijkheid kom ik later nog terug als het gaat over hoe e waarom God vergeeft. Als je het beeld van de gevangenis voor je houdt zou je ook kunnen zeggen dat juist niet-vergeven arrogant is. Jij blijft in de gevangenis zitten en verwijt dat iedere dag aan de dader. Het begint er dan op te lijken alsof je het leven niet meer aan wilt durven na en door wat jou is aangedaan. Juist dan kun je de vraag stellen: Wat doe je nu eigenlijk? Waarom blijf je zitten in jouw pijn? Laat je de dader dan een tweede keer winnen? Wil je dat hij nu ook maar eens de pijn ervaart? Maar hoe denk je dat te laten gebeuren als jij in de gevangenis blijft zitten?

Vergeven is uit de gevangenis stappen met of zonder hulp van anderen en aan de dader laten weten dat je wat jou betreft hem geen macht over jouw leven geeft en hem daar ook niet (meer) op zult aanspreken. Je legt de gevangenis af en begint met jouw ervaringen aan de volgende etappe van het leven. Je neemt als het ware zelf je eigen verantwoordelijkheid weer. Deze gedachte komt in ieder geval voort uit één van de woorden die de bijbel gebruikt voor vergeven. Daar gaat de volgende blog over.

(wordt vervolgd)

(o ja, en reageer gerust, publiek of via pb. Ik leer er steeds weer van)