On-thuis in de individualistische kerk

Dit bericht is 1208 keer gelezen!

Een bemoediging

Het woord “kerk” betekent letterlijk “dat wat van de Heer is” en met Heer wordt de God van de bijbel of Jezus Christus bedoeld. Over die kerk kun je heel veel zeggen, maar ik stel het beeld nu scherp op de kerk van de individualist. Is er een kerk voor de individualist? Kan de individualist kerk zijn of kerk bouwen? Als je de definitie van “kerk” letterlijk neemt is het uiteraard mogelijk dat een individualist “van de Heer” is en ook dat de Heer door de individualist wordt geloofd en gevolgd. Hoe eigen de beslissingen van de individualist ook zijn, ze kunnen zeker kerkelijk zijn. Sterker nog: Zet een paar pure individualisten, die allemaal voor het geloof in de Heer hebben gekozen, bij elkaar en je ziet zowaar iets van een gemeenschappelijkheid, iets van een lichaam.

Maar op dit punt worden mijn vragen wakker. Wat voor een groep krijg je als je twee of drie pure individualisten bij elkaar zet? Jezus zei ooit dat als er twee of drie in Zijn Naam bij elkaar waren Hij in hun midden was. Kerk dus? Dan zou je toch vermoeden dat er iets van een kerk-instituut ontstaat. Maar juist een instituut is voor de individualist een gotspe tenzij dat instituut het individuele belang en de individuatie dient en support. Als dus individualisten een instituut gaan vormen is dat een zeer wankel instituut. Iedere individualist kan er zo weer uit weglopen. Eigenlijk lijkt zo gedacht een instituut dat door individualisten wordt gevormd niets meer of minder dan een egoïstisch belang. En je ziet het in onze tijd ook gebeuren. Kerkelijk instituten ontstaan, blinken en verzinken en individualistische gelovigen meanderen van de ene plek naar de andere plek, van het ene orgel naar de ander praiseband. Onderweg haken veel mensen helemaal af bij welk instituut dan ook. Blijkbaar dragen zij het besef in zich dat dit meanderen een heilloze weg is. Zij vinden geen zekerheid in weer een andere groep, weer een andere kerk, weer een nieuw lied en een nieuwe christus (expres met kleine c geschreven).

En hier zie je de crisis van de kerk zoals we die tot op heden kennen. We kunnen niet terug naar voor het individualisme, want we zouden onszelf ontkennen. Dat is iets anders dan verloochenen. Je kunt je individualistische vrijheid wel bewust opgeven ten behoeve van de collectivistische zekerheid. Er zijn vooraanstaande christenen die dat doen. Maar dat is wel hun eigen individualistische keuze. Dat is zelfverloochening, maar geen zelfontkenning. We kunnen niet niet-weten dat we zelf moeten kiezen en we kunnen ook niet niet-weten dat het collectief ons bij die keuze dienstbaar moet zijn. Als het collectief dat niet is dan is het einde oefening. Het individualisme heeft de collectivistische instituten uitgehold en leeg achtergelaten. Er zijn alleen nog collectivistische instituten die dat nog niet door hebben. Je kunt dus niet “thuis” zijn in een individualistische kerk tenzij je daarmee bedoelt: Thuis bij jezelf.

Maar dat is wel een enorme uitdaging! En toch is dat de weg. Wees niet bang! Het is de weg van Christus. Hij was alleen thuis bij zichzelf en zijn eigen missie. Maar het vreemde is dat juist omdat het de weg van Christus is het meteen niet meer een louter individualistische weg is. Mocht je inmiddels zijn gaan denken dat het individualisme ons als volstrekte eenlingen achterlaat in een grote wereld dan mag ik je vertellen dat dat geen juist denkbeeld is. Het is wel een schrikbeeld van onzekerheid dat veel mensen tegenwoordig overvalt. En niet zelden drijft dat schrikbeeld hen in de armen van populisten, ook christelijke populisten. En dat is pas echt gevaarlijk.

De post-individualistische weg van Christus ben ik aan het ontdekken in die andere blogjes over de post-individualistische kerk.