“Reken er niet op, dat ik gekomen ben om de wet los te maken …” (Mattheüs 5:17) Deze opmerking van Jezus veronderstelt dat ik daar wel enige hoop op had, dat zijn hoorders daar wel enige hoop op hadden. Als Jezus hen aankijkt zal Hij dat verlangen ook wel zien anders zou Hij deze opmerking niet maken. De wet, thora, is niet iets om van “los gemaakt” te worden. Het woord staat in de bijbel voor het afleggen van je bepakking aan het einde van de dag. De druk gaat van je schouders, je schopt je schoenen uit en kookt je potje voor een goede avond en nacht rust. Als je er zo tegen aan kijkt en Thora ziet als jouw bepakking begint het beeld te leven. Bepakking is niet per definitie slecht, het hoeft geen slavenarbeid te zijn. Maar als je het nodig hebt om thora even af te leggen om je vrij te voelen rijst toch wel de vraag wat Thora eigenlijk voor je is? In ieder geval raakt het woord van Jezus dan wel aan jouw verlangen. Dan is het woord van Jezus voor jou misschien ook wel een tegenvaller. Jezus lijkt het zelfs nog zwaarder te maken. Zelfs het kleinste lettertje uit thora zal niet verdwijnen en als je ook maar het kleinste deeltje loslaat en mensen zo leert ben je heel klein in het Koninkrijk van God. En Jezus’ onderwijs op dit punt eindigt met de woorden dat onze gerechtigheid groter moet zijn dan die van de Farizeeën. Ook in het nachtverblijf zal de rugzak vol thora op onze schouders zijn. read more

Jozef verdwijnt in de geschiedenis. Midden in de nacht schiet hij wakker. Was het reëel? Was het een droom? Een engel had hem gewaarschuwd voor gevaar en opgedragen de weg van Israël te gaan. De weg van Israël. Ook al klinkt dat in onze oren wellicht als een weg van verlossing, heil, melk en honing, het is in feite een weg van deportatie, slavernij en vreemdelingschap. Was Jozef eerst nog van plan geweest in zijn eentje die weg te gaan, nu krijgt hij de opdracht om die weg te leren aan zijn gezin. “Neem het kind en zijn moeder en vlucht naar Egypte”, had de engel in zijn droom gezegd. Hoe ga je dat ooit uitleggen als weg van God? Maar Jozef kende tora en ging. Kanaän hoorde niet meer van Jozef, Maria en hun vreemd geboren kind. Kanaän hoorde van tirannie en kindermoord, collaboratie met de bezetter en overnemen van de gewoonten van de wereld. Jozef leerde zijn gezin in Egypte, dat voor de kinderen van het licht niets dan ballingschap rest. read more

Jozef is het eindpunt van het “geslachtsregister” uit Mattheüs 1. In dat hoofdstuk staat niet het geslachtsregister van Jezus Christus, zoals wij een geslachtsregister zouden maken. Voor ons zou het lijken op de registers van Adam (Genesis 5) of Noach (Genesis 10). Je hebt een voorvader en je beschrijft wie er uit hem geboren worden. Maar Mattheüs 1 is anders. Jezus is niet de voorvader (daar mag je even over mediteren, want Hij is wel de reden van al die geboortes) en het register loopt ook niet op Hem uit, maar op Jozef, die niet zijn vader is. Jozef is het menseijke eindpunt van de lijn van geboortes vanaf Adam zegt de evangelist Mattheüs. read more

Over Jozef, de timmerman uit Nazareth, zegt de bijbel niet zo veel. Maar wat er wordt gezegd is uitermate boeiend. Hij mag voor vele mensen een passant in de nacht zijn, de man naast de ezel of de achtergrondfiguur in de stal, voor wie nauwkeurig leest is hij veel meer dan dat. Hij is niet “meer” in roem of omdat hij zoveel “meer” in zijn mars had dan slechts een figurant in de geschiedenis. Nee, het meer bijkt als je nauwkeurig leest wat er wél over hem wordt gezegd.

Dat begint bijvoorbeeld al voordat hij persoonlijk aan ons wordt voorgesteld. In Mattheüs 1 vinden we een lange, gestileerde lijst met namen, die het “geslachtsregister van Jezus Christus” wordt genoemd. De opmerkzame lezer ziet al meteen, dat het geslachtsregister bij Jozef eindigt. Als je daarbij bedenkt dat Jezus wordt gezien als Zoon van God en niet van Jozef is het duidelijk, dat Mattheüs niet wil beginnen met aandacht te vestigen op Jezus, maar op Jozef. De menselijke lijn van Jezus zou moeten uitkomen bij Maria en niet bij Jozef. read more